Gaswinning op het Wad: hoe gaat dat? Een bezoek aan Zuidwal.

"Zuidwal is een productieplatform. Gas wordt uit de bodem gehaald en direct via een 21 km lange pijpleiding naar Harlingen getransporteerd. Daar wordt het gas gescheiden van aardgascondensaat en water en verder bewerkt tot het klaar is voor transport naar de Gasunie. Zowel tijdens het boren van de gasputten in 1987 en 1988 als tijdens de huidige productie is al het mogelijk gedaan om morsen in de Waddenzee te voorkomen.

Behalve afvoeren naar land, was op het eiland speciale apparatuur aanwezig om de met het boorgruis vermengde boorvloeistof zoveel mogelijk terug te winnen. Het gruis werd daarna afgevoerd. Bovendien werd een boorvloeistof gebruikt dat gebaseerd is op water, in plaats van olie.

Omdat de onder- en bovenkant van het productieplatform geheel dicht zijn, is het mogelijk om ook tijdens de productie alle mogelijk gemorste vloeistoffen op te vangen en per boot af te voeren naar Harlingen.

Ook aan andere belangrijke items die spelen op het Wad is aandacht besteed. Horizonvervuiling is zoveel mogelijk beperkt door een platform te bouwen dat bij de omgeving past. De vormgeving en kleur ervan zijn in samenwerking met de Friese architect Wytze van der Zee tot stand gekomen.

Verstoring van de omgeving wordt zoveel mogelijk beperkt door het transport van materiaal en mensen uitsluitend via een werkboot uit te voeren. Het platform heeft geen helikopterdek."

Bij aankomst op Zuidwal valt direct de geringe afmeting van het platform op. Omdat de gasbehandeling aan land plaatsvindt, was het mogelijk de afmeting van het platform tot een minimum te beperken. Het gebruik van een apart booreiland voor het boren van de gasputten had als voordeel dat de zware boormast niet door het productieplatform hoefde te worden gedragen, waardoor dit lichter en kleiner kon worden uitgevoerd. Voor de grootte van het productieplatform zijn de afmetingen van de toenmalige veerboot naar Terschelling als leidraad gebruikt.

Voorzien van helm en veiligheidsbril kon de rondleiding op het platform beginnen. Bovenop staan twee kranen die worden gebruikt om materiaal aan boord te hijsen.

Binnen in het platform valt op dat het ruim van opzet is, schoon en stil. Het geluid is tot een minimum beperkt door de toepassing van speciale geluidsarme gasregelventielen, stroomvoorziening door middel van een kabel vanaf Harlingen in plaats van de gebruikelijke generatoren op het platform, en dikke geluidsabsorberende wanden.

De meeste ruimte op het platform is ingericht voor de gasputten. Van de 9 geboorde putten zijn er 6 in gebruik. In de technische ruimte zijn camera's bevestigd waarmee vanuit de controlekamer in Harlingen het platform volledig in de gaten wordt gehouden.

Op het platform is geen ruimte ingericht als verblijfsruimte voor onderhoudspersoneel. Wanneer langdurig personeel aanwezig moet zijn, wordt de werkboot 'Saramaatje elf' gebruikt als verblijfsruimte.

Terug in Harlingen volgt een rondleiding op de plant. Hier wordt het gas gescheiden van glycol, aardgascondensaat en water. De glycol wordt voor hergebruik geschikt gemaakt en teruggepompt naar het platform. Het water wordt gezuiverd en geloosd op het rioleringssysteem. In een droogtoren wordt tenslotte waterdamp uit het gas verwijderd.

Wanneer het gas voldoet aan de kwaliteit die door de Gasunie wordt geëist, wordt het naar een druk van 65-70 bar gebracht, en getransporteerd naar de Gasunie.

Met dank aan:

• Ruud Camphuysen, public relations Total, voor de rondleiding op Zuidwal
• Rene Mulder, wells-engineer Total, voor de rondleiding op de plant in Harlingen.
• Medewerkers NAM, die ik tijdens hun werkbezoek aan Total mocht vergezellen
• NAM medewerker Arie van Dooren voor het aanleveren van foto's, gemaakt tijdens het bezoek

Tekst deels afkomstig uit de brochure 'Zuidwal. Gaswinning in de Waddenzee.'

Foto's zonder bronvermelding afkomstig van Total E&P Nederland