Blog Richel: Wantij is fascinerend fenomeen
Het is eind mei en mijn broer en ik zijn op de Richel. Een week lang verblijven we op de wadtoren. Genieten van duinen, plaat, zee, vogels, kokkels en ander bodemleven, mensen. Maar het meest geniet ik van het tij. Het opkomend en afgaand water bepalen zeven dagen lang ons ritme.
Van jongs af aan interesseert eb en vloed me. Ik was 's-zomers veel op Vlieland en regelmatig rende ik over het strand van Het Posthuys naar de jachthaven. Als ik om twaalf uur met hoogwater vertrok was ik één uur later en tien kilometer verder het eiland om en was het nog steeds hoog water.
Of neem het zwemmen in zee. Met opkomend water is het zaak om de handdoek voldoende ver van de waterlijn af te leggen. Immers: de zee stijgt elke tien minuten vijf centimeter.
Het getij dus. Ik weet nog dat ik er voor de eerste keer van hoorde. Ik liep met een groep collega’s over het wad van Holwerd in Friesland naar Buren op Ameland. De gids vertelde dat we over het wantij liepen. En legde uit dat het opkomende water van twee kanten om Ameland de Waddenzee in stroomde. En dat daar waar ze elkaar ontmoeten, het water min of meer tot rust komt en de zand- en slikdeeltjes juist daar bezinken en het wad ophogen.
En dit, het wantij, is precies waar ik al enkele jaren hier op de Richel bijna dagelijks gefascineerd naar kijk. De wadtoren, het ponton ligt als een eiland in de zee. Bij vloed nadert het water uit het zuiden en krult zich aan beide kanten om het ponton. Binnen een paar minuten zijn we geheel omringd met water. Maar zes uur later zakt het water weer en is deze plek als eerste weer droog.
Over het woord wantij:
Ik heb het woordenboek erop nageslagen. Wan komt voor in combinatie met veel zelfstandige naamwoorden. Zoals: wanhoop, wansmaak, wandaad, wantoestand, wanklank, wanbeheer, wangedrag en nog veel meer.
Wan betekent dan zoveel als: ontbrekend, onvolledig, onvolkomen, slecht, verkeerd. Het ‘wan’ in wantij heeft van veel van deze betekenissen wel iets. Maar ik heb nog geen honderd procent dekkende betekenis gevonden of bedacht.
