Beleid Mosselzaadvisserij

Mosselsector, natuurbeschermingsorganisaties en het ministerie van LNV hebben overeenstemming bereikt over de manier waarop de transitie van de mosselzaadvisserij in de Waddenzee moet worden gerealiseerd. De nu vastgestelde eindversie van het Plan van Uitvoering Mosseltransitie zal in 2020 leiden tot mosselzaadvangst los van de bodem. Daarmee wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan het natuurherstel van de Waddenzee.

Download het Eindrapport Mosseltransitie (pdf, 1.9 MB), Plan van Uitvoering Fase 2, Convenant transitie mosselsector en natuurherstel Waddenzee (3 februari 2010)
Lees het volledig persbericht (pdf, 39 kB) 
Ga naar de homepage van het programma "Naar een Rijke Waddenzee"

Bron: Persbericht  08-02-2010, Regiegroep Meijer

Bij de Afsluitdijk komt 143 hectare beschermd gebied voor de ontwikkeling van meerjarige stabiele mosselbanken. In dit gebied, 'de Vlieter', mogen geen mosselen opgevist worden of andere bodemberoerende activiteiten worden uitgevoerd.

De mosselsector en de natuurbeschermingsorganisaties hebben vorig jaar een convenant gesloten waardoor er op den duur steeds meer gebieden in de Waddenzee gesloten worden voor de bodemberoerende mosselzaadvisserij. Dit besluit van de minister is daar een uitwerking van. Ondertussen wordt verder gezocht naar alternatieven voor de mosselsector. Een voorbeeld daarvan is de 'mosselzaadinvanginstallatie'. Daarmee wordt nu uitgebreid geëxperimenteerd.

Het besluit van de minister (pdf, 45 kB)(20 oktober 2009)

Bron: Nieuwsbericht ministerie LNV, 28 oktober 2009

Mosselvissers kunnen in het najaar weer op mosselzaad vissen op de Waddenzee. Minister Gerda Verburg van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) verleent daartoe een vergunning op basis van de Natuurbeschermingswet 1998.

De deelnemers aan het convenant 'Transitie mosselsector en natuurherstel Waddenzee' hebben intensief samengewerkt aan de vergunningverlening. In dit convenant zitten Vogelbescherming Nederland, Waddenvereniging, Stichting WAD, Vereniging Natuurmonumenten, producentenorganisatie Mosselcultuur (PO Mossel) en het ministerie van LNV.

Zo hebben zij afgesproken dat de mosselsector eerder dan in voorgaande jaren een vergunning krijgt. Dit kan door het visplan van de mosselvissers direct en bij voorbaat af te stemmen op de van te voren in nauw overleg overeengekomen voorschriften van de vergunning. In het visplan staan de omvang en samenstelling van de visvloot, de vislocaties, de hoeveelheid op te vissen mosselzaad en de visdagen.

De mosselvissers zullen hoogstwaarschijnlijk eind september, nadat een inventarisatie is gemaakt van de exacte locaties en hoeveelheden op te vissen mosselzaad, gaan vissen. Dit is goed voor de mosselsector omdat het vistechnisch het gunstigst is om zo vroeg mogelijk in het najaar te vissen. Ook de beschermde natuur profiteert hiervan. Hoe meer en hoe sneller mosselen die door storm en zeesterren verloren kunnen gaan, worden opgevist en naar stabiel gelegen kweekpercelen worden gebracht, des te meer van deze mosselen de winter kunnen overleven. Hiermee is meer voedsel beschikbaar voor beschermde vogels die mosselen eten.

Verder hebben de convenantpartners afgesproken dat de inventarisatie van het mosselbestand en classificatie van deze mosselbanken in 'stabiel' en 'instabiel' door een bioloog van de mosselsector in samenspraak met deskundigen van het ministerie van LNV zal worden uitgevoerd. Najaarsvisserij gebeurt namelijk alleen op instabiele banken. Dit zijn mosselzaadbanken waarvan het mosselzaad door natuurlijke omstandigheden toch verloren zou gaan, bijvoorbeeld door storm of stroming of doordat zeesterren er veel van eten.

Mosselzaad bestaat uit kleine mosseltjes van 1 tot 2 centimeter die in de Waddenzee 'vallen' en zich aan de bodem hechten. De mosseltjes worden door mosselvissers met mosselkorren opgevist en naar percelen gebracht waar zij verder groeien. Na ongeveer twee jaar zijn mosselen geschikt voor consumptie.

Bron: Nieuwsbericht ministerie LNV, 2 september 2009

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) organiseert op 8 en 9 september weer twee bijeenkomsten over mosselzaadinvanginstallaties (MZI's) in de Waddenzee, Oosterschelde en Voordelta. MZI's zijn een alternatief voor de traditionele bodemvisserij op mosselzaad in de Waddenzee.

Het aantal MZI's moet de komende jaren groeien zodat mosselvissers stapsgewijs de overgang kunnen maken naar een duurzamere mosselzaadvisserij.

Voor dit opschalingsbeleid bekijkt het ministerie van LNV in een open planproces samen met belanghebbenden zoals de visserij- en recreatiesector, natuurorganisaties en bestuurders in de regio's waar en hoe deze mosselzaadinvanginstallaties ingezet kunnen worden.

De bijeenkomsten op 8 en 9 september zijn de laatste bijeenkomsten van het open planproces. Tijdens deze bijeenkomsten wordt het eindresultaat van het open planproces besproken. Hierna is er nog mogelijkheid tot inspraak.

Downloads:

• Hoofdpunten voorgenomen MZI-beleid (pdf, 204 kB)
• Overzichtskaart MZI-locaties (pdf, 2 MB)
• Detailkaarten MZI-locaties (pdf, 1.1 MB)
• Landschappelijke inpassing MZI's (pdf, 1.1 MB)
• Lijst betrokkenen (pdf, 33 kB)

Bron: Nieuwsbericht ministerie LNV, 1 september 2009

Het ministerie van LNV ontwikkelt beleid voor mosselzaadinvanginstallaties (MZI's) in de Waddenzee, de Oosterschelde en de Voordelta. Alle belanghebbenden, zoals vissers, locale bestuurders, recreatiesector en natuurorganisaties worden met behulp van een open planproces betrokken bij het opstellen van dit beleid.
In januari en februari konden belanghebbenden tijdens bijeenkomsten met LNV voorstellen doen voor het beleid voor MZI's. Dit heeft veel nuttige informatie opgeleverd. Bij voorbeeld over locaties waar MZI's veel hinder opleveren. Maar ook over locaties die juist wel geschikt zijn omdat er geen visserij plaatsvindt, of omdat er weinig recreatievaart is. Deze informatie is bijeen gebracht in de notitie 'MZI's: van zoekgebieden naar locaties' (pdf, 3.9 MB). Hierin worden alle zoekgebieden beoordeeld en zijn de wensen over locatiekeuzen beschreven.

Opschaling MZI's

De belanghebbenden hebben ook suggesties gedaan voor andere onderdelen van het beleid voor MZI's. Zij wezen er bijvoorbeeld op dat MZI's goed in het landschap ingepast moeten worden. Ook het behoud van archeologische waarden zoals scheepswrakken is benadrukt. Een andere suggestie van de belanghebbenden is het laten doen van onderzoek naar de economische gevolgen van MZI's voor de betrokken regio's.
Alle suggesties voor locaties worden momenteel tot voorstellen verwerkt. In mei 2009 worden deze voorstellen gepresenteerd aan alle belanghebbenden. Daarna zal het beleid worden vastgesteld, zodat het proces van vergunningverlening kan starten. De bedoeling is om de vergunningen eind 2009 te verlenen. De MZI's kunnen dan in het voorjaar van 2010 in het water.

Meer informatie:

MZI's: van Zoekgebieden naar locaties (pdf, 3.9 MB) 
Rapport over locaties MZI's. Hierin worden alle zoekgebieden beoordeeld en zijn alle bezwaren en wensen van belanghebbenden beschreven.
Voortgang beleidsvorming opschaling MZI's periode 2010-2014 (pdf, 85 kB) 
Dit rapport beschrijft overige aspecten van het MZI-beleid. Bijvoorbeeld landschap, ecologie, veiligheid, economische gevolgen en innovatie.

Bron: Nieuwsbericht ministerie LNV, 09 april 2009

De eerste stap op weg naar natuurherstel in de Waddenzee is gezet.
Het op traditionele wijze opvissen van mosselzaad zal stap voor stap worden vervangen door nieuwe vangstmethoden.

Dit voorjaar zal 20% van de vangstgebieden in de Waddenzee worden gesloten voor de bodemberoerende mosselzaadvisserij. Moderne invang-installaties worden geplaatst om de gederfde zaadvangst te compenseren. In de jaren daarna zullen steeds vervolgstappen worden gezet. Het streven is dat in 2020 de mosselzaadvangst in de Waddenzee helemaal los van de bodem plaats vindt. Daarmee levert de mosselsector een belangrijke bijdrage aan het natuurherstel in de Waddenzee: de kans dat zich meerjarige mosselbanken ontwikkelen wordt veel groter. Deze mosselbanken staan bekend als de 'koraalriffen' van de Waddenzee.

Daarnaast zal een omvangrijk Natuurherstelprogramma worden uitgevoerd.
Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, natuurorganisaties en de mosselsector hebben hierover afspraken gemaakt en deze op 4 maart 2009 met een handtekening bekrachtigd.

De partijen zullen andere gebruikers van de Waddenzee, zoals garnalenvissers en recreatieve vaarders, betrekken de uitvoering van de gemaakte afspraken.

• Volledig persbericht (pdf, 39 kB) 
  
• Plan van Uitvoering (pdf, 456 kB) 
  
• Bijlagen Plan van Uitvoering (pdf, 385 kB)

Bron: Persbericht Regiegroep Meijer, 4 maart 2009

Wim Meijer gaat op verzoek van minister Gerda Verburg van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) het proces naar duurzame mosselzaadvisserij en natuurherstel in de Waddenzee begeleiden.

Op 1 maart 2009 moet er een gezamenlijk Plan van Uitvoering liggen van de mosselsector en betrokken natuurorganisaties. Dit plan geeft uitvoering aan het convenant 'Transitie mosselsector en natuurherstel in de Waddenzee' dat minister Verburg op 21 oktober met de natuurorganisaties en de mosselsector heeft gesloten.

De minister vraagt Wim Meijer in het Plan van Uitvoering onder meer het traject te schetsen waarlangs de mosselsector innovaties doorvoert. Deze innovaties moeten leiden tot minder bodemberoerende mosselzaadvisserij in de Waddenzee, met behoud van economische perspectief voor de sector. Daarnaast zal Wim Meijer een traject schetsen waarlangs een natuurherstelprogramma voor de Waddenzee tot stand komt. Het Plan van Uitvoering zal ook een voorstel bevatten voor begeleiding en sturing van de uitvoering van de afspraken voor het verdere uitvoeringsproces vanaf 1 maart.

Wim Meijer was onder meer lid van de Tweede Kamer, staatssecretaris van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk in het kabinet Den Uyl en Commissaris van de Koningin in Drenthe voor de Partij van de Arbeid. Hij was voorzitter van de Adviesgroep Waddenzee, die in 2004 het Nederlandse Waddenbeleid onder de loep heeft genomen.

Wim Meijer vormt een begeleidingsteam met Jan Paul van Soest (Advies voor Duurzaamheid en onder meer voorzitter van het bestuur van de Stichting Centrum voor Landbouw en Milieu) en Hein Sas (Sas Consultancy, onderzoeker op het gebied van natuur, milieu en economie). De mosselsector wordt vertegenwoordigd door de Producentenorganisatie van de Nederlandse mosselcultuur. De betrokken natuurorganisaties zijn de Waddenvereniging, de Vereniging Natuurmonumenten, de Vogelbescherming en Stichting WAD.

Bron: Persbericht Ministerie LNV, 11 nov. 2008

Minister Verburg van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) wil het aantal mosselzaadinvanginstallaties (MZI's) in de Waddenzee, de Oosterschelde en de Voordelta de komende jaren uitbreiden. De minister wil dit beleid ontwikkelen met behulp van een zorgvuldig 'open planproces' dat rekening houdt met alle belanghebbenden zoals vissers, lokale bestuurders, de recreatiesector en natuurorganisaties.

De belanghebbenden zijn daarom door de minister uitgenodigd om deel te nemen aan de ontwikkeling van dit beleid om MZI's de ruimte te geven. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om de ligging en omvang van de locaties, de afstemming met andere gebruikers, veiligheid, de landschappelijke inpassing en de natuurwaarden.

De startnotitie 'Ruimte voor mosselzaadinvanginstallatie (MZI's)' (pdf, 315 kB) , die de genodigden hebben ontvangen, is het begin van het beleidsproces. De notitie beschrijft de beleidsuitgangspunten en de te maken keuzen in het proces. Ook worden de aanpak, planning en spelregels voor het overleg met de belanghebbenden beschreven.

Convenant

Het schelpdierbeleid zet in op een gezonde mosselsector die natuurwaarden respecteert en versterkt. In oktober 2008 heeft minister Verburg met natuurorganisaties en de mosselsector een convenant gesloten over mosselzaadvisserij en natuurherstel. Dit convenant is een belangrijke basis voor een overgang naar een duurzame mosselvisserij. De betrokken partijen zien MZI's als de meest krachtige sleutel voor een betere afstemming van mosselvisserij en natuurherstel. Zij bieden voor de komende jaren een alternatief voor traditionele bodemvisserij op natuurlijke mosselbanken.

MZI

De mosselproductieketen bestaat uit vier fasen: mosselzaad, mosselkweek, verwerking en handel. De traditionele keten loopt in Nederland van mosselzaadvisserij van natuurlijke mosselbanken naar opkweek tot consumptieformaat op bodempercelen, om vervolgens te worden verwerkt en verhandeld.

MZI's kunnen een belangrijk alternatief zijn voor de traditionele mosselzaadvisserij. Het zaad wordt niet meer opgevist van natuurlijke mosselbanken, maar ingevangen op net- of touwconstructies. Het ingevangen zaad wordt overgebracht naar mosselkweekpercelen. De afgelopen jaren zijn experimenten met MZI's uitgevoerd. Daaruit is gebleken dat zij zowel economisch als ecologisch een goed perspectief bieden.

Bron: Ministerie LNV, 12 december 2008