Verslag consultatieronde Schiermonnikoog

Aanwezig

13 eilandbewoners, de heer Dijkstra (wethouder van Schiermonnikoog en voorzitter van de avond), Jan Jaap Hooft (LNVN), Gerrit van Brakel (LNVN), Sandra Mack (LNVN,verslag) en Marica van de Weerd en Ilse Kemperman (stagiaires communicatie)

Opening

De wethouder heet alle aanwezigen welkom. Hij heeft net de mededeling gekregen dat Rijkswaterstaat de bemande vuurtorens op de Waddeneilanden wil vervangen door één centrale post. Die moet dan komen op de vaste wal of op één van de eilanden. Het gemeentebestuur van Schiermonnikoog is fel tegen het plan van Rijkswaterstaat vanwege de veiligheid. Vervolgens draagt de wethouder het woord over aan de heer Hooft van het ministerie van LNV. De heer Hooft geeft uitleg over de agenda. Het zal eerst gaan over de nieuwe Leidraad opvang zeehonden (Gerrit van Brakel) en na de pauze over de volgende trilaterale regeringsconferentie in 2005 (Jan Jaap Hooft).

Leidraad opvang gewone en grijze zeehonden

De heer van Brakel vertelt over het tot stand komen en over de inhoud van de Leidraad opvang gewone en grijze zeehonden. In het kort zijn de consequenties hiervan dat men terughoudend omgaat met de opvang met in het wild levende dieren en dus meer met de handen af moet blijven van de wilde populatie zeehonden. Dat wil zeggen dat wanneer je bijvoorbeeld een huiler vindt eerst even op enige afstand gewacht moet worden, om te zien of de moeder toch niet weer terugkomt.

Reacties n.a.v. de presentatie

Een deelnemer vraagt of LNV nog een budget heeft voor opvangcentra. LNV maakte duidelijk dat er geen financiële steun meer wordt gegeven aan opvangcentra. Alleen in bijzondere omstandigheden zal dit van geval tot geval bekeken worden. LNV verleend wel de nodige vergunningen aan de opvangcentra.

Een aantal deelnemers vinden dat er relatief te veel aandacht aan zeehonden besteed wordt. Dit staat onder ander haaks op de bezuinigingen op de bemanning van de vuurtorens en de algemene achteruitgang van de kwaliteit van de Waddenzee. LNV geeft aan dat scheepsveiligheid primair het ministerie van V&W aangaat. LNV is verantwoordelijk voor het zeehondbeleid, maar houdt zich ook met veel ander onderwerpen bezig die misschien wat minder zichtbaar zijn. Op dit moment is de Leidraad van kracht geworden en is het nodig om tijd aan de communicatie over de Leidraad te besteden.

Een deelnemer ziet regelmatig vissers naast banken met zeehonden vissen en vraagt zich af of dat wel mag en of zeehonden hierdoor geen voedseltekort krijgen. LNV licht toe dat de hoofdgeulen niet voor zeehonden gesloten worden. Als vissers hier varen en vissen mag dat. Meer deelnemers geven aan zich zorgen te maken, omdat er steeds minder zeehonden in de Waddenzee te vinden zijn. Reden hiervoor is volgens de bewoners dat er steeds minder voedsel aanwezig is. LNV is zich ervan bewust dat er op de lange termijn conflicten kunnen ontstaan tussen belangen van de visserij en zeehonden in de Waddenzee. Er wordt onderzoek gedaan naar het eetgedrag van zeehonden in de Waddenzee. Wel is het nu al bekend dat zeehonden ook ver buiten de eilanden hun voedsel halen.

Iemand geeft aan dat er meer toezicht nodig is op de Waddenzee dan dat er nu plaatsvindt. Volgens een aantal bewoners vissen kokkelvissers regelmatig in gesloten gebieden. LNV noemt dat 3 LNV schepen en het Samenwerkingsverband Inspectie Waddenzee (SIW) op de Waddenzee actief zijn. V&W doet in de zomer 1 keer in de 14 dagen inspectievluchten. De kokkelvissers hebben een black box aan boord die registreert waar gevist en gevaren wordt en die kan zonodig worden uitgelezen.

Op de vraag hoe politie en toeristen over de Leidraad ingelicht worden, antwoordt LNV dat de politie deel van het SIW uitmaakt en dus in dit verband van alles op de hoogte gehouden wordt. De gemeente licht toe dat zij bezig is met een nieuwe folder voor toeristen. Hierin zullen ze ook de consequenties van de Leidraad opnemen.

LNV geeft aan dat er bij behoefte vanuit de bewoners ook tijdens de volgende consultatie nog altijd de mogelijkheid is om na kennisname van de Leidraad erover te discussiëren.

Trilaterale regeringsconferentie 2005

De heer Hooft geeft aan dat LNV met de voorbereidingen voor de volgende conferentie in 2005 gestart is. De trilaterale conferentie zal voor het eerst op een waddeneiland plaatsvinden, namelijk Schiermonnikoog. Hierdoor wil LNV benadrukken dat bewoners en gebruikers steeds meer betrokken worden bij bestuur en beleid van de Waddenzee. Volgens de heer Hooft is inbreng van bewoners en gebruikers onmisbaar voor het draagvlak van de Nederlandse inbreng tijdens de conferentie. De huidige consultatie is een startbijeenkomst om bewoners bewust te maken van wat er speelt en op de agenda staat. LNV zal dit jaar vóór de zomer nog terug komen om specifiek over Werelderfgoed te praten. Er zal dan van te voren door LNV informatie verspreid worden, zodat men zich een mening erover kan beelden. Hiervoor zal gebruik gemaakt worden van de dorpsbode en van de website www.waddenzee.nl. De data voor de volgende consultatie zullen vroegtijdig bekend gemaakt worden. De drie landen hebben in Esbjerg in 2001 afgesproken het communicatieproces rond Werelderfgoed vóór de volgende conferentie af te ronden, zodat op Schiermonnikoog bepaald kan worden of er in de drie landen wel of niet voldoende draagvlak is voor een mogelijke aanwijzing. Het is een voorwaarde van de UNESCO dat bij de bewoners van het aan te wijzen gebied draagvlak aanwezig is. Een Werelderfgoed nominatie kan dus niet door de nationale overheid opgelegd worden. Bij volgende bijeenkomsten zal er ook een vertegenwoordiger van het ministerie van V&W aanwezig zijn in verband met onderwerpen die primair dat ministerie aangaan zoals scheepsveiligheid.

Vervolgens gaf de heer Hooft uitleg over de stand van zaken m.b.t. de volgende uit de Verklaring van Esbjerg (2001) voortvloeiende onderwerpen:

• Het Waddenzee Forum
• Het trilaterale monitorings- en beoordelingsprogramma
• Landschap en cultureel erfgoed
• Evaluatie van de trilaterale samenwerking
• Kustbescherming en stijging van de zeespiegel
• Wereldnatuurerfgoed

De volgende nieuwe onderwerpen wil LNV graag agenderen. Hier is nog niet met Duitsland en Denemarken over gesproken.

• Rol Wetenschappelijk Waddensymposia
• Windturbines
• Recht doen aan culturele identiteit bewoners
• Trilaterale samenwerking en Europese regelgeving

Samenvatting van vragen en opmerkingen n.a.v. de presentatie

De vraag wordt gesteld of de wetgeving in de drie landen hetzelfde is. LNV legt uit dat de landen dezelfde beleidsdoelen hanteren, maar niet dezelfde wetten hebben. De landen zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de Waddenzee als één gebied. De beleidsdoelstellingen van de landen worden door nationale wetten geïmplementeerd.

Naar aanleiding van vragen hier over licht LNV toe dat het niet zo is dat scheepsveiligheid en met name olierampen niet op de agenda staan. Zoals eerder gezegd zal er bij de volgende bijeenkomsten ook een vertegenwoordiger van het ministerie van V&W aanwezig zijn in verband met onderwerpen die primair dat ministerie aangaan zoals scheepsveiligheid. De deelnemers geven aan er niet blij mee te zijn dat de twee ministeries zich vanavond niet als gezamenlijke rijksoverheid presenteren. Vanwege de samenhang van onderwerpen vindt men het nodig dat LNV en V&W samen bijeenkomsten organiseren. Er leven veel vragen die V&W betreffen. Een vertegenwoordiger van de Waddenvereniging licht toe dat ook het Waddenzee Forum (WSF) intensief met scheepsveiligheid bezig is. Ook is namens het WSF een onderzoek naar scheepsveiligheid in de trilaterale Waddenzee in opdracht gegeven.

Enkele bewoners vinden een mogelijke aanmelding van de Waddenzee als Werelderfgoed gezien de continuerende achteruitgang van de kwaliteit van de Waddenzee op dit moment niet gepast. Eerst zou er iets aan de kwaliteit van het ecosysteem verbeterd moeten worden. Volgens een aantal deelnemers vinden er te veel economische activiteiten in de Waddenzee plaats.

Men is geïnteresseerd hoe in trilateraal verband met de conclusies van de Evaluatie van de effecten van schelpdiervisserij (EVA2) om zal worden gegaan, ook gezien het feit dat Duitsland en Denemarken kritisch tegenover kokkelvisserij staan.

LNV licht toe dat zodra de discussie rond schelpdiervisserij in Nederland afgerond is dit ook in trilateraal verband besproken zal worden. Ook het Waddenzeeforum behandeld dit onderwerp.

De bijeenkomst wordt door de voorzitter afgesloten.