Blog: Wadwachters op Richel


Rijkswaterstaat neemt sinds 2021 de beheertaken rondom de wadwachterspost Richel voor haar rekening. Tijdens het toeristenseizoen ligt het drijvende wadwachtersponton op de wadplaat. Het ponton wordt bemenst door vrijwillige wadwachten die namens Rijkswaterstaat extra ogen en oren zijn op de deels afgesloten zandplaat. Rijkswaterstaat wil de natuur op Richel, en op andere wadplaten, beschermen tegen verstoring door middel van voorlichting, gastheerschap en monitoring.

Op deze plek doen de wadwachters met regelmaat verslag via een blog.

De aanwezigheid van de wadwachters op Richel is in samenwerking met de Waddenunit van het ministerie van LNV en het NIOZ.

Er is een filmpje over de wadwachters te zien op het Youtube kanaal van Rijkswaterstaat.


Blog 15 - 25 augustus 2023

Weekje Richel in 7 Haiku’s en 4 foto’s

Strandlopers

Eb strooit ze uit als
een handvol korrels rijst
op de keukenvloer

Bootjes

De zeilen blinken
in de ruimte tussen zee
en witte wolken

Kanoet

Zomer of winter
blijft het roestbruinrood of toch
grijsbruinzijdeglans

Puber

Stapt van boot op wad
nek gebogen blik omlaag
wad is het hier mooi

Steenloper

Oranje poten
schommelt op het ankertouw
keert de zeesla om

Schemer

Avondlicht spiegelt
maakt de lucht ijselijk blauw
en warm oranje

Maan

Met zo een sikkel
is heel geen hamer nodig
lichtpunt in de nacht

Wadwachters Jan Bos en Yvo Muller
Haiku’s en beeld: Jan Bos
zeilen
zeilen
strandloper
steenloper
sikkel
sikkel
avondlicht
avondlicht

Blog 14-18 augustus 2023

We mogen weer! Een hele week naar Richel, voor ons de tweede keer. Onze eerste ervaring deed naar meer verlangen!

De bemanning van de Waddenunit Asterias (onderdeel van het ministerie van LNV) gaat ons naar Richel brengen. Acht uur stipt vertrekken we uit Harlingen, het wordt een leuke dag: eerst zetten we 3 onderzoekers af op Griend, die gaan bekijken hoe het er voor staat met het zeegras. Dan stoppen we op verschillende plekken in de Vliestroom, Schuitengat en Engelschhoek bij Terschelling voor het nemen van watermonsters, die direct onderzocht worden. Met de drone wordt bekeken hoe de vele zeehonden op de zandplaten daar er bij liggen: zijn ze verstrikt in netten/plastic? Na een braadworst en met een flinke zak mosselen van Oosterom mee, worden we rond 13:15 uur afgezet bij de wadtoren, waar Annemarie en Mirjam ons opwachten om weer mee terug te gaan.
Het was een leuke dag met een warm onthaal, dank daarvoor bemanning!

De wadtoren is het eigendom van het NIOZ (Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek op Zee) en is een goed onderkomen om te vertoeven. Eb en tij wisselen elkaar elke 6 uur af en we zitten dus regelmatig 360 graden omgeven door water, waar we ook deze week weer mogen genieten van nieuwsgierige zeehonden die een kijkje komen nemen. 31 Maart was de jaarlijkse wadwachtersdag georganiseerd door en bij het NIOZ op Texel, samen met RWS. We kregen interessante informatie over Watlas, een ontwikkeld vogelvolgsysteem voor iedereen beschikbaar en de onderzoeksgegevens voor iedereen te gebruiken. Deze informatie geven wij als wadwachters ook weer door aan de bezoekers van droogvallende schepen op de zandplaat Richel.

Het was redelijk rustig deze week, slechts twee dagen dat er ruim twintig bezoekers op de wadtoren kwamen rondkijken, die we dan kunnen informeren over het belang van Richel als rust/foerageer en broedgebied. Het informeren over het belang van de Erecode van het Wad blijkt geen overbodige luxe te zijn: welk stuk van Richel niet betreden mag worden en wachten met het van de boot gaan, tot de foerageerlijn van de vogels achter de boot ligt om niet te verstoren.
Het monitoren van zwerfafval en melding maken van dode vogels met behulp van de vogelgriepapp hoort ook tot onze taak.

Wat hebben we weer genoten van al die duizenden vogels, die we door die fantastische verrekijker van zo dichtbij kunnen aanschouwen. Uren staan we er achter. En de bezoekers ook, maar wat minder lang. En wat was het mooi weer deze week! Helaas zit het er weer op. We geven het stokje over aan Jan en Ivo.
Heel veel plezier!

Ad Pleij en Annelies Heutink

Wadwachters op Richel

Blog 13 - 14 augustus 2023

Begin augustus, het broedseizoen loopt op zijn einde en de herfsttrek maakt zijn intrede. Het is druk op de zandplaat. De eerste dagen niet met bezoekers, maar met vogels.

Op maandag en dinsdag stond er een harde wind. Het giert om de toren. Door het weer staat het water erg hoog. Alleen de duintjes blijven droog en de rest van richel loopt helemaal onder. We zien al snel het belang van hoogwatervluchtplaatsen. Er zitten duizenden vogels dicht bij elkaar te wachten tot het weer laag water wordt. Kanoeten, bonte strandlopers, zilverplevieren, wulpen, grutto’s maken in grote aantallen gebruik van de hoogwatervluchtplaats. Wanneer de waterlijn terug loopt zien we de vogels steeds dichter naar de toren toe lopen. Dit geeft ons de gelegenheid om de vogels in alle rust goed te kunnen bestuderen.

Vanaf woensdag is het beter weer en verwachten we bezoekers op de toren. Met hoog water zien we in de verte een groep kajakkers. En ja hoor, ze komen richting de wadtoren. Onze eerste bezoekers! Het is even schakelen nadat we twee dagen geen andere mensen hebben gesproken.
De groep is vanuit Vlieland onze kant op gekomen. Eenmaal op de wadtoren roept kajakker Kim: “oooh ik vind het zo spannend” en stort zich in een vlaag van opluchting in de armen van kajakker Rob. Bij de wadtoren rust de groep even uit waarna ze hun weg weer vervolgen. Later die dag ontvangen we een paar Duitse groepen die Richel bezoeken omdat ze niet terecht konden in de haven van Vlieland.

Op donderdag is het druk. De dag begint met ongeveer 45 mensen op de toren die ons het hemd van het lijf vragen met zeer uiteenlopende vragen. Van “Waar kun je dit huisje boeken voor een weekje weg?” tot aan “hoe kan ik het beste oesters bereiden”. We zijn van alle markten thuis, dus proberen naast de dingen die we mensen zelf graag mee willen geven zo goed mogelijk de vragen te beantwoorden.
Later die ochtend brengt de Waddenunit de Veiligheidscommissie voor wadlopen naar richel. Zij zijn een dag op het wad om praktijk kennis met elkaar op te halen. We lopen een rondje om de toren, en brengen een bezoek aan de handkokkelaars die in de buurt van de wadtoren aan het werk zijn.

De tijd gaat snel op Richel. Het is prachtig weer en verwachten een plaat vol droogvallen, maar die kwamen niet. We zien alle boten richting de eilanden gaan. We genieten nog even van ons verblijf en vrijdagmiddag wisselen we af met wadwachters Annelies en Ad.

zicht op wadwachetsrhuisje

zicht op huisje wadwachters

Blog 12 - 27 juli 2023

Ode aan de Maan en de Zon

Al weer de zesde keer op weg naar Richel, die bijzondere zandplaat in de Waddenzee. Voor een week ‘wadwachten’ als vrijwilliger bij Rijkswaterstaat. Met een prachtige zonsopgang rijden we over de Afsluitdijk naar Harlingen. Wat maakt de zon toch alles mooier, de oude binnenstad van Harlingen, de visdieven boven de Asterias en zelfs de vrolijke gezichten van de bemanning op de brug.

Op de wadtoren lossen we de onderzoekers van NIOZ af, die kanoeten hebben gezenderd. Snel checken we de bijzonderheden in het handboek. Als extra klus gaan we op de oostkant een kwadrant onderzoeken op zwerfvuil. Tijdens onze eerste wandeling voelen we de warmte van de zon op ons rug, later op terugweg in ons gezicht. De zon geeft ons energie en we beseffen; zonder zon geen leven, ook niet op Richel.

‘s Avonds is het eb en zien we dicht bij de wadtoren een grote groep lepelaars, rosse grutto’s en grote sterns. De ondergaande zon geeft samen met een verwaaide regenbui een magistrale voorstelling, elke minuut verandert het indrukwekkende decor. De muziek wordt verzorgd door gakkende Meeuwen, snerpende rote sterns en jodelende wulpen. Mooier gaat het niet worden!

‘s Nachts fluit de wind door de reling en klotst vloed tegen het ponton op het monotone ritme van eb en vloed. De onzichtbare kracht van de maan. Twee keer per etmaal brengt de vloed water en zand, slib en voedsel. Samen met de zon de bron van al het leven op en in de bodem van Richel. Zoals bijvoorbeeld het prachtige verschijnsel van de zeevonk. Niet alleen op het wad maar ook in ons toilet als ik deze nacht met een emmer zeewater de WC doorspoel…
Of de enorme hoeveelheid kokkels, die liggen groot te groeien in de rand van Richel. De handkokkelaars hebben ook deze kant ontdekt en hebben vergunning voor twee boten en een driemanschap per boot. Alleen door de week mag gevist worden. Het is boeiend om vanaf de wadtoren te zien hoe de kokkels ‘geoogst’ worden. Duizenden kilo’s per dag door noeste arbeid in weer en wind.   
Op Richel leidt dit samenspel van zon en maan tot spectaculaire en kwetsbare natuur. Naast het grote belang voor de gewone en grijze zeehond, rusten, foerageren en broeden er vele vogelsoorten. We liepen mee met de mensen van SOVON en de Waddenunit die bijna maandelijks een vogeltelling uitvoeren. We zagen 27 soorten en meer dan 50.000 vogels in een paar uur. Genoten hebben van de wolken bontjes en wulpen, de broedende lepelaars en de overvliegende kleine jagers. We moeten zuinig zijn op deze parel, schakel in een bijzonder ecosysteem, dat niet voor niets de status heeft van Wereld Erfgoed van UNESCO. De zon en de maan zijn voorlopig nog wel constante factoren, maar zijn wij in staat om, als dominante soort, ons te beheersen?

Isabel en Robbert

Blog foto 2
handkokkelaars oogsten kokkels
Blog foto 1
het zonlicht spiegelt op het wad
Blog foto 3
maandelijkse vogeltelling op Richel

Blog 11 - 20 juli 2023

Het getij en wij
Voor ons de 2e keer op Richel. Na het intreden van de wadtoren valt de rust weer vertrouwd over ons heen. Met de telescoop verkennen we alvast de broedkolonie in de duintjes en kijken we of de zeehonden op de vertrouwde plek liggen. Veel mantel- en zilvermeeuwen en aalscholvers in de duintjes (het hoge gedeelte op Richel) en meer dan 100 zeehonden op de westpunt. De witte vacht van de pups steekt duidelijk af. Wat een grote groep en die zullen we de komende dagen nog vaker zien.
Ook de eerste droogvallers (schepen die met laagwater op de wadbodem liggen) gaan voor anker aan de zuidrand van Richel. De bezoekers scharrelen net als de vogels wat over de zandplaat, sommigen komen ook naar de toren en dat levert altijd mooie gesprekken op.
En dan komt het water al weer langzaam terug op de plaat, keren de bezoekers terug naar de schepen. Wij horen het tij weer opkomen en toch weer verrassend snel staat de wadwachterstoren volledig in zee. Iedere dag wel een paar nieuwsgierige zeehonden rond de toren. Met een diepe snuif halen ze adem, dobberen even met de kop boven water en kijken naar dat vreemde duo op dat gekke gebouwtje. En wij kijken vol verwondering terug. Al die dieren, vogels, zeehonden en krabben, zijn dagelijks op zoek naar eten en rust en Richel biedt hen die plek! Van al die belevenissen en indrukken plaatsen we wat berichtjes op Twitter en Instagram (leuk om te volgen: @de_Richel en zandplaat_richel) en houden een logboek bij over de bezoekers en verstoringen.
Omdat de wadwachterstoren wat hoger op de zandplaat staat valt die eerder droog dan de schepen. Dat geeft ons tijd voor een wandeling over de zandplaat. We houden voldoende afstand van vogels en zeehonden en rapen op bekende plekken (daar valt de stroming weg denken wij) zwerfafval op. Opvallend veel plastic ballonnen dit jaar, we hadden er in onze shift meer dan 10. De berg met afval groeit op de toren, die nemen we mee tijdens onze terugvaart naar de vaste wal. Het afval lijkt wat minder te worden, het zou mooi zijn als we helemaal niets meer vinden. Tot die tijd ruimen we zo veel mogelijk op.
Met iedere avond een fantastische zonsondergang zal Richel, als we weer thuis zijn, nog wel weken ons in ritme blijven zitten.
Elsbeth en Frans
Richel1
Bezoekers op Richel
Richel4
Drooggevallen wadwachterstoren bij zonsondergang

Blog 10 - 7 juli 2023

Wat een week!

Na weer een mooie reis met de altijd vriendelijke bemanning van de Asterias landden we 30 juni weer op de vertrouwde Wadtoren op Richel. En….. deze keer werd het weer een andere week dan voorheen. Vanaf het eerste moment heeft het namelijk gewaaid. En niet zoals gewoonlijk flink, maar HARD.

Zelfs de foeragerende vogels hielden zich soms nauwelijks op de been. Wel leuk overigens om te zien hoe de ene soort makkelijker omging met wind dan de andere. De Zilvermeeuwen stegen bijvoorbeeld heel soepel op terwijl de Aalscholvers flink moesten klappen met hun vleugels om toch omhoog te komen. En dan die kleinere vogels die soms opzij geblazen werden. Hilarisch! De Wulpen bleven meestal heel slim met de kop in de wind staan, heel stabiel dus. En daar was ie dan op donderdag. Zomerstorm Poly. Wat een razernij. Enkel de kokkelvissers lagen nog bij ons. We hadden alles wat maar los kon raken extra vastgebonden en dat heeft geholpen. We zijn gelukkig niets kwijtgeraakt. De volgende dag, onze laatste echte dag, de stilte na de storm. Je kon je dan bijna niet meer voorstellen hoe het de dag daarvoor was.

Deze week hebben we in verband met het weer weinig boten gehad maar de bezoekers die ons bezochten begrepen allemaal dat dit gebied het verdient beschermd te worden. De schippers bleken meestal op de hoogte van de erecode en hadden hun gasten ook al vaak globaal geïnformeerd.
Alle gasten die de toren bezochten waren onder de indruk van dit bijzondere dynamische stuk natuur en onderschreven ook het belang van de beschermingsactiviteiten op Richel.

Mooi toch?

Gina en Peter.

Weerkaartje Nederland op de dag van de zomerstorm

Weerkaartje Nederland van 8 tot 18 uur op 5 juli de dag van de zomerstorm

Blog 9 - 30 juni 2023

Heet en fris

Wij waren met z’n tweeën voor de eerste keer wadwachter, dus wij hadden een soort euforisch schoolreisje gevoel. Eerst de vaartocht van Harlingen naar Richel, via Griend. Super behulpzame bemanning van de Asterias die de overtocht verzorgden. Onderweg nog even wat mosselpercelen bemonsterd en toen eindelijk voet “aan land” : op de Wadtoren. Bram en Jolijn legden allerlei praktische zaken uit en vertrokken toen met de kleine boot naar de Asterias. Toen waren we echt helemaal alleen. Wat een bijzondere plek om te vertoeven, in dit drukke, driftige land. En in het begin was het heet: zondag 30 graden, heerlijk gezwommen Verder hebben we vele wandelingen de Richel aan de randen verkend. Veel zeehonden gespot, maar die lagen vooral aan de Vlielandse kant, dus die hebben we daar maar met rust gelaten. Qua vogels is het een beetje “ tussentijd” : de trekvogels zijn vertrokken, zoals het hoort, en de broedvogels houden zich rustig. Veel wulpen, eidereenden, kokmeeuwen, mantelmeeuwen, zilvermeeuwen, visdiefjes en aalscholvers. En in de avond bij opkomend tij altijd bezoek van een groepje lepelende lepelaars.
Afgelopen weekend was het dus prachtig weer, dus per nacht zo’n 10 droogvallers die bijna zonder uitzondering op de hoogte zijn van de Erecode van het wad. En als ze het niet keen je het ze uitlegt, begrijpen ze het prima. Na het weekeinde werd het fris en regenachtig en waren er bijna geen droogvallers, maar wel 2 kokkelvissers-schepen. Diep respect voor de 6 mannen die bij nacht en ontij bij de geschikte waterstand staand in het water met de hand de kokkels bij elkaar harken. Vandaag, 29 juni, laatste dag, nog een paar klassen enthousiaste Oostenrijkse schoolklassen en 5 Nederlanders op de Wadtoren ontvangen, zonder uitzondering enthousiast. Sommigen waren bijna niet weg te slaan!
Jan van den Ham en Peter Lommerse

Wadwachtershuisje in de avonzon

Wadwachtershuisje in de avondzon

Blog 8 - 26 juni 2023

In recordtijd slepen we onze bepakking aan boord van de Asterias. De lokroep van het Richel, waar de natuur haar vrije gang kan gaan, heeft ons weer te pakken. Gelukkig mogen we er weer gehoor aan geven dit jaar. Een paar uur later ploeteren we, gehuld in een wirwar van kwallen, door de zee naar de toren. Gelukkig ontzien de tentakels onze onbedekte benen en blijven venijnige steken uit.
Hoewel de lucht nog niet gevuld is met de uitbundigheid van talloze vogels, brengen de wulpen met hun roep ons al in vervoering. Blikken werpen we over het landschap, in afwachting van de grote zwermen die nog moeten komen. Maar ook nu al verheugen we ons op de aanblik van kanoeten, bonte strandlopers en bontbekplevieren die in kleine groepjes rondstruinen. Als we onze spullen hebben uitgepakt en nog eens een goede blik werpen over het zand, ziet Bram een zwartkopmeeuw zitten. Dat is nog eens een goede start!
Op een van onze eerste dagen wagen we ons, tegen alle regels in, in het verboden gebied. Voor deze keer mag het. Romke van het Sovon heeft ons namelijk uitgenodigd om met hem de hoogwatertelling te doen. Hoewel we slechts weinig vogels aantreffen, is er geen sprake van teleurstelling. Tijdens onze wandeling vliegt er een zingende kleine barmsijs over en de grote kolonie jonge aalscholvers steekt nieuwsgierig hun hoofden boven het golvende biestarwegras uit. Hun aanwezigheid maakt veel goed.
Wij zijn gelukkig niet de enigen die de natuur ons laat verwonderen. Ook de bezoekers van de toren genieten ervan. In het weekend worden we omringd door tal van zeilschepen die dapper genoeg zijn om droog te vallen op het zand. Het tij is goed en velen wagen zich eraan. Op onze drukste dag zijn er minstens honderd mensen op het zand, van wie velen zich naar de toren begeven om verhalen te horen en te delen. Onder hen zijn veel Duitse stadskinderen die het wad nog nooit eerder gezien hebben. Ze kijken vol verwondering door de telescoop naar de foeragerende scholeksters of de slapende aalscholvers en genieten met volle teugen van het uitzicht. Ook ‘s avonds blijven er schepen liggen die van nachtelijke geluiden en de rust willen genieten. Het is hier heerlijk. Op de oostpunt van Richel strijken wel 80 lepelaars neer om ook hun ogen dicht te doen. Welterusten!
Te midden van deze droogvallers bevinden zich twee boten, bemand door kokkelvissers. Richel schijnt op dit moment een ware schatkamer te zijn waar kokkels in overvloed gedijen. We hoorden van Romke dat zelfs de zilvermeeuwen nu vooral op kokkels zijn overgestapt. Voordat het water zich volledig terugtrekt, begeven de vissers zich tot aan hun middel in het water. Hun waadpakken zijn strak aangetrokken met een brede riem voorzien van een hark. Met een grappig achterwaarts gehups harken ze de kokkels behendig uit het zand en laten deze in hun schepnet glijden. Het schouwspel ziet er komisch uit, maar het is zwaar werk. Zelfs tijdens de stortbuien die ons op dinsdagavond teisteren blijven zij onverstoord doorwerken. Dag en nacht, zonder onderbreking, blijven zij trouw aan hun roeping.
Wanneer je wat langer op de toren bent, beginnen bepaalde zaken op te vallen. In de nabijheid van Richel zien we steeds enkel mannelijke eiders ronddobberen. Dat wekt onze nieuwsgierigheid - waar zijn de anderen?  Een schipper onthult op de toren dat er heel wat vrouwtjes zijn achtergebleven op Terschelling met hun jonge donskuikens. Deze dappere moeders hebben zich verenigd en helpen elkaar bij de bescherming van hun kroost tegen de vraatzuchtige meeuwen. Terwijl de vrouwtjes in opperste zorg verkeren, baden de mannetjes alweer in de zilte branding, genietend van hun herwonnen vrijheid.
Met tegenzin moeten we morgen afscheid nemen van dit bijzondere stukje natuur. Onze tijd hier op Richel is bijna ten einde en we moeten het stokje doorgeven aan onze opgevers, Peter en Jan. Het liefst zouden we nog wat langer blijven hangen, maar we gunnen het hen van harte. Veel plezier, Peter en Jan!

Mensen op Richel

Mensen op Richel met op achtergrond droogvallende boten

Blog 7 - 19 juni 2023

Het is ontzettend rijk aan leven op Richel. Vooral deze week. Het water ligt vol met… kwallen. Een heleboel kwallen.
En dan met name twee soorten: de oorkwal en de blauwe haarkwal. De vrouwtjes van de oorkwal kun je mooi herkennen aan de roze ringen in de hoed. Dat zijn de geslachtsorganen. De mannetjes hebben witte ringen. De meeste blauwe haarkwallen zijn donkerblauw, maar er zitten soms lichtere varianten tussen met een gele kleur. Deze soort steekt en dat motiveert ons niet om te gaan zwemmen. Met hoogwater blijven we dus vooral op de toren.

De oostenwind is de oorzaak van al deze kwallen. Wind komt vanaf het land en daardoor wordt een onderstroom gecreëerd die heel veel kwallen meeneemt. Twee andere oorzaken voor een overdosis aan kwallen zijn klimaatverandering (daardoor planten ze zich sneller voort) en overbevissing (de roofvissen die kwallen eten zijn enorm in aantal afgenomen). We moeten echter wel toegeven: we zijn geen kwallenfan, maar ze bewegen wel mooi en zien er ook best mooi uit.

Ander leven

Gelukkig zien we deze week ook zat andere soorten die typisch voor Richel zijn: drieteenstrandlopers, bonte strandlopers, een berg kanoeten en een enkele rosse grutto. Op de wadtoren staat een grote ontvanger die onderdeel is van het WATLAS project. In het hele Waddengebied staan ontvangers die de beweging van steltlopers in het Waddengebied registreren. NIOZ kan op deze manier meer leren over individuele vogels of populaties. Het levert een schat aan informatie! Op de site van het WATLAS kun je zelfs live volgen waar welke steltloper zit: https://maps.nioz.nl/watlas

Terug naar huis

Op donderdag is het alweer tijd om naar huis te gaan. De nieuwe wadwachters worden gebracht en wij vertrekken weer met de zodiac naar het schip de Asterias. Grote dank aan de bemanning (van LNV) die elke keer het vervoer regelt van en naar Richel. We worden ontvangen met een lekker soepje en het is weer tijd voor de terugreis. Tot de volgende keer!

Blog 6 - 14 juni 2023

Haiku

Een creatieve bijdrage met een haiku en een aquarel van de wadtoren.
We vonden het een fantastische week.

Richel

De veerboot naar Vlie

door zonneharpen bespeeld

Het lied van het Wad

Blog 5 - 7 juni 2023

Wadwachteren

Het is geen officieel werkwoord, maar het is een woord wat een grote betekenis heeft voor ons.
 
Wanneer op vrijdagochtend 26 mei al heel vroeg de wekker afloopt, weten we meteen dat er iets leuks staat te gebeuren; we mogen weer naar Richel! De tassen, kijkers en de telescoop staan al klaar en na een snel ontbijtje op weg naar Harlingen waar we als altijd gastvrij ontvangen worden door de bemanning van de Asterias, het werkschip van het ministerie van Landbouw Natuur & Voedselkwaliteit. Anderhalf uur later zetten we voet op de plaat en we voelen ons meteen weer thuis. Kleur, geur en geluiden helpen daar aan mee, die zitten blijkbaar al onbewust in ons systeem geprent.

De wadtoren

De wadtoren van het NIOZ (Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee) is een comfortabel onderkomen en ligt ieder jaar net even iets anders op de plaat, waardoor het altijd weer even oriënteren is, door welk raam je naar Vlieland of Terschelling of de zonsondergang kijkt. We zijn er voor de zesde keer maar we voelen ons even bevoorrecht als de eerste keer, bofkonten zijn we. Overigens is nog geen week hetzelfde geweest, dit jaar van alles weinig en van één ding veel; wind! NO 5 gemiddeld. En vanwege het tijdstip in het seizoen, weinig vogels. De trekvogels zijn al door naar hun broedgebieden en de vogels die hier blijven, zitten op eieren of hebben net hun jongen.

Bijzonder bezoek

Op woensdagochtend zagen we een grote charter droogvallen voor Richel. Toen het water tot achter het schip gezakt was kwam een gemêleerd gezelschap richting de wadtoren lopen. We wilden net zelf aan de wandel maar vonden het leuk om de mensen boven op de toren te ontvangen, wetende dat iedereen het uitzicht altijd overweldigend vindt. En ook deze keer. Het gezelschap bleek te bestaan uit twee 90-jarige broers, een tweeling en beider families. Ze huren iedere 5 jaar een schip en dat doen ze al 30 jaar, deze keer dus om hun 90ste verjaardagen te vieren. Hoe bijzonder!

Verbonden met het wad

Het was een mooie week, met mooie luchten, mooie mensen en gesprekken. Okay, weinig vogels maar toch, het suddert na. We voelen een soort van heimwee. Leven met het tij, verbonden met het wad. Laten we het koesteren en voor altijd zuinig op zijn!
 
De wadwachters, Roel & Tineke

Blog 4 - 30 mei 2023

Wadwachten in de laatste week van mei. Een stille week; een aanhoudende N-O wind en niet al teveel water in het getij waren er de oorzaak van dat de vogels het deze week wat verderop zochten. Met dit weertype en deze wind laten ook de schepen – de bruine vloot en de privé jachten -  het zandplaat-eiland meestal  links liggen. Een beetje jammer vanwege het educatieve deel binnen onze taakomschrijving,  maar het gaf ons mooi de tijd om met laag tij uitgebreid over het dan best grote eiland (bij eb ca. 6 x 3 km) te zwerven; een opruimrondje noemen we dat. Altijd handig als we dan weer het zoveelste kratje vinden; daar kan mooi weer van alles in. Het meeste aanspoelsel op Richel vind je meestal aan de oostkant van de zandplaat, maar zien we het goed?.. er lijkt veel minder rommel te liggen dan in voorgaande jaren; het struinen en ruimen door de wadwachters heeft duidelijk effect, hoera!

Nesten in de duintjes

Als later die week de wind ruimt naar noordwest krijgen we langzamerhand  meer vogels binnen; als het wad volloopt komen ze terug van Griend en andere wadplaten om hier te rusten. We zagen de laatste kanoeten voordat die doorvliegen naar Siberië en natuurlijk de bontjes, een enkele oeverloper en alle vogels die hun nesten hebben in het verboden gebied, de steeds hogere duintjes midden op de zandplaat.  Zilvermeeuw, kleine mantelmeeuw en aalscholver hebben daar honderden nesten. Ook werden –maar in veel kleinere aantallen - scholekster-, stormmeeuw- , visdief- , eider- en lepelaar-nesten geteld. Dat gebeurde door vrijwilligers / medewerkers van Sovon i.s.m. de Waddenunit tegelijkertijd met de integrale HVP telling die dezelfde plaatsvond.

Paarse pannenkoek

Duizenden oorkwallen zagen we, ieder opkomend tij opnieuw.. sierlijk zwevend langs het ponton, gestuurd door de wind en de golfslag .. ze dobberden op zee, spoelden aan op het strand en lagen daar in een glinsterende slinger van paarse pannenkoeken langs de vloedlijn te verdrogen in zon en wind.

Regina en Arianne

Blog 3 -19 mei 2023

Acht uur aan boord van de Asterias, het schip van de Waddenunit. Zoals gewoonlijk een hartelijke ontvangst en de koffie staat al klaar. Wij hebben wat lekkers voor bij de koffie meegenomen. Later komt Leo, een van de schippers, ook nog met gebakken visjes.
We komen rond laag water op Richel aan en lopen met het karretje naar de toren.
Wadwachters Anne en Geert Jan vertrekken via Griend, waar ook een aflossing plaatsvind, naar de wal.

Op verzoek van Eelke Sybren (van de Waddenunit) lopen we op zondag door de duintjes en door de kolonie, om te zien of er dode vogels liggen i.v.m. de vogelgriep. Afgezien van twee oude vogelskeletten liggen er geen dode vogels. Duimen dat het zo blijft.

's Avonds regelmatig een vlucht Regenwulpen, een Tapuit landt even op de toren. Een Boerenzwaluw vliegt voorbij. Twee Grijze zeehonden zwemmen langs en steken nieuwsgierig hun snuit omhoog om te kijken wat er op de toren gebeurd.

Maandag brengt de Asterias mensen van de provincie en vogelbescherming..
Die voor een kort bezoek op de toren komen.

In het begin van onze week zijn de hoogwaters hoog en komen er duizenden Rose grutto's, Bontjes en Kanoeten onze kant op. Ook Wulpen en Zilverplevieren.
Later in de week zijn de hoogwaters lager en blijven de vogels bij Griend.
Scholeksters zijn er altijd wel en Drietenen langs de vloedlijn.

Hemelvaartsdag, 5 boten vallen droog bij Richel. Op een gegeven moment lopen er 18 mensen op het wad. Uiteindelijk slechts 5 personen op de toren, een vader en 4 enthousiaste kinderen. De kinderen blijven maar even, die spelen toch liever met zand en water.

Vrijdag de HT- race, de roeiwedstrijd van Harlingen naar Terschelling, maar dan zijn wij al weer aan de wal want de Asterias is hier morgen rond 9 uur.

Blog 2 - 12 mei 2023

Anne en Geert Jan en dan ook nog broers. In elk geval hier nu vier keer geweest, het uitje van het jaar. Vlieland waar we beiden een seizoenplaats hebben op Stortemelk is nooit ver weg.

Gastheren

Toch zo’n beetje 50 mensen op en rond de toren gesproken. Dat waren geanimeerde praatjes over en weer: waar kennen jullie elkaar van, en of er ook televisie op de toren is.

Zonder telefoon zou het een ander verhaal worden, geen thuisfront ( Aafke op Stortemelk, we hebben naar elkaar gezwaaid ), geen grote boze wereld, geen app groepen, deze  wereld draait gewoon door. Momenteel Cuby in de oortjes. (Gin house blues ).

UIt de praatjes bleek dat het voor een ieder duidelijk was dat achter de palen met de gele bordjes de toegang verboden was, dat je pas van boord mag als je schip rondom droog ligt was niet of minder bekend. De vogels op de waterlijn !

IK heb het idee dat ik wel eens meer plastic op de plaat geraapt heb, kan wijzen op een mentaliteitsverandering of misschien ook wel wat vroeg in het seizoen ?

Net nog, net terug van een wandeling richting oesterbank, de voeten weer droog zag ik vanaf de toren weer zo’n beslist geen feestelijke ballon op de plaat liggen.

Sokken weer uit en trappertje af.

Nu zijn er gisteren op Vlieland vrienden van me in ondertrouw gegaan, een feestje waar ik jammer genoeg niet bij kon zijn en even dacht ik, het zal toch niet ?

Nee natuurlijk. Het paar behoort beiden wel tot de paradijsvogels.

Anne en ik zijn misschien niet de beste vogelaars.

Gisteren tijdens laag water grote zwermen in de lucht, vliegshow voor ons en dan weer neerstrijkend op de plaat.

De mannen van de Asterias hadden onmiddellijk geweten wat voor vogels en hoeveel.

Zelfs met de telescoop was het voor ons nauwelijks te doen. Kanoeten, bonte strandlopers en dan meer dan 10.000.

Maar wat ontzettend mooi om daar bijna tussenin te zitten. Ik zou mijn racefietsen terstond inruilen om een keer mee te mogen vliegen. Overigens zijn scholeksters mijn favoriete vogels en die zijn er genoeg, druk als ze zijn en altijd aanwezig. We lijken misschien een beetje op elkaar.

Twee dode zeehonden

Van de zeehond in de meest verre staat van onbinding heb ik de kop losgesneden van luchtpijp en slokdarm. De schedel gaat mee naar huis.

De andere zwom, dreef voorbij en er leek iets niet goed te zijn, een wond? Wat later lag ze aan gespoeld. Dood. De wond leek me een placenta toe, een bloederige uitstulpende prop. Een bevriend huisarts kon in die gedachte meegaan, zeker weten doen we het niet. De meeuwen hebben er een voeder plek bij.

Ons (anker)licht, 5 x aan/uit, en dan 10 tellen uit, de Brandaris, de boeien, te bewolkt voor maan en sterren helaas maar dan wel de lichtende zee bij een golfje of bij een plas over de rand maken het allemaal weer ontzettend gaaf, Richel.

Blog 1- 4 mei 2023

We mochten het nieuwe seizoen aftrappen als wadwachters op Richel. Het voelde als een hele eer dit te mogen doen, zo als eerste de toren bezetten. We kwamen aan op een bewolkte dag en de koude wind blies al onze zorgen direct weg, maar de kou bleef wel hangen. Pas de volgende ochtend liet de zon zich zien en bracht warmte met zich mee. Binnen een paar uur was het heerlijk, een zinderende zweem van warmte steeg op vanaf de plaat.

Avondwandeling

Bij laagwater was het tijd om een wandeling te maken. Met verrekijker en camera gingen we op pad richting de noordkant van de plaat. Onderweg hadden we uitzicht op legers aan drieteen- en bonte strandlopers die het wad afspeurden naar schelpdiertjes. Ook een lepelaar was zijn maaltje bij elkaar aan het zoeken, zoekend met zijn gevoelige snavel door het water.

Zeehonden

Aangekomen bij de noordkant van Richel zagen we ze liggen, een grote groep zeehonden in de verte. Uitrustend op de uitgestrekte zandplaat. De rust op de plaat heeft een geweldig effect op de natuur.

Begin vogeltrek

Mei is de periode van de vogeltrek. Hoge verwachtingen hadden we echter niet, het weer zat niet altijd mee. Maar op een avond hadden we geluk, wolken met vogels cirkelden om de plaat. Richel functioneert als een hoogwatertoevluchtsoord voor verschillende dieren. Meehelpen aan de instandhouding hiervan en het bewaken van de rust voelt als een voorrecht.

Zeevonk in het toilet

De wadtoren heeft geen riolering en daarom wordt de wc met zeewater gespoeld. De laatste avond bracht dit ons een geluksmomentje. Toen we de wc doorspoelden, ontdekten we iets magisch: lichtgevend water spoelde weg. De spoelbak zat namelijk vol zeevonk. Overal fonkelende lichtjes! Ook in de emmer die gevuld was met zeewater.

Avond_op_Richel

Lepelaar_op_Richel

Zeehonden_op_Richel

Vogeltrek_Richel-2

Zeevonk_Richel