Zand-en schelpenwinning

In de Agenda voor het Waddengebied: In de Waddenzee vindt zandwinning plaats, gekoppeld aan het onderhoud van vaargeulen. Tussen 2017 en 2022 wordt het toegestane volume, voor zover het niet betreft baggerzand uit het onderhoud van de hoofdvaargeulen, met 100.000 m3 per jaar verminderd, van maximaal500.000 m3/jaar tot nul. Ook voor schelpenwinning gelden maximale hoeveelheden. De maximale winningshoeveelheden hangen af van de natuurlijke aanwas en worden jaarlijks vastgesteld met een maximum van 90.000 m3 per jaar voor de Waddenzee. De winning is alleen toegestaan in daarvoor aangewezen gebieden in de diepere geulen: Marsdiep, Vlie en het Friese Zeegat.

Sinds 1998 worden geen ontgrondingsvergunningen voor zandwinning in de Waddenzee afgegeven. De winning brengt namelijk schade toe aan het milieu en veroorzaakt extra kustafslag op de Waddeneilanden. Vanaf 1999 is het alleen nog toegestaan om zand te winnen dat vrijkomt bij het uitvoeren van onderhoudswerken in de vaargeulen. De vaargeulen die de havens rond de Waddenzee en Eems bereikbaar houden worden in opdracht van Rijkswaterstaat regelmatig gebaggerd. De baggerspecie wordt daarbij normaliter elders teruggestort in de Waddenzee. Wanneer er bruikbaar ophoogzand vrijkomt, mag dat worden afgezet op de wal.

Schelpenwinning is een activiteit die al eeuwenlang in de Waddenzee plaatsvindt. De schelpen worden onder andere gebruikt als isolatiemateriaal tegen vocht in kruipruimtes van woningen en voor de verharding van voet- en fietspaden in natuurgebieden. Hiertoe worden respectievelijk schone - en kleischelpen gewonnen. Schelpen zijn vernieuwbare grondstoffen, waarvan de winning is afgestemd op de natuurlijke schelpenproductie in de Waddenzee.