Strandbroeders Ameland
Je kunt op het strand van Ameland op 30 cm van een nest stappen zonder dat je er ooit weet van hebt. De vogels zelf zijn vaak ook al lastig te spotten, maar hun nesten zijn helemaal perfect gecamoufleerd. De nesten van de strandbroeders op Ameland bestaan namelijk niet uit takken en grassprieten maar slechts uit een kuiltje in het zand! De eieren zelf zijn ook gecamoufleerd, van een afstand kan je ze niet onderscheiden van het zand. Door de camouflage zullen roofdieren minder snel het nest zien en de eieren, en later kuikens, opeten. Het voordeel van camouflage werkt helaas averechts wanneer mensen in het spel komen.
De laatste rapportage over strandbroeders Ameland (pdf, 3.8 MB)
De meeste mensen hebben hart voor de natuur en zullen de nesten graag met rust laten. Maar hoe laat je het nest met rust als je niet eens op de hoogte bent dat het nest zich in jouw buurt bevindt? Om een handje te helpen heeft Rijkswaterstaat in samenwerking met Natuurcentrum Ameland borden laten maken en deze geplaatst op het strand van Ameland. Op de strandingangen kan men een informatiepaneel zien met foto’s van de betreffende strandbroeders. Wanneer je verder het strand oploopt kan je soortgelijke kleinere borden tegenkomen, dit betekent dat er een nest in de buurt is! Als deze nesten niet verstoord worden dan kan de oudervogel rustig op de eieren blijven zitten en hoeft de vogel ook geen energie te verbranden aan vluchten. Om de vogels de beste kans te geven om hun eieren uit te broeden en hun jongen groot te brengen is het belangrijk dat er om de nesten heen gelopen wordt en dat ook geen honden op de vogels afrennen. Verwijdert u zich alstublieft van deze plekken en leg verderop uw badhanddoek neer.
Vogelsoorten
Op het strand van Ameland betreft het een handjevol verschillende vogel soorten die in het zand broeden. De meeste van deze soorten ondergaan helaas een neerwaartse trend in aantallen. Het is daarom extra mooi dat het strand van Ameland een goede haven lijkt te bieden voor deze soorten. Momenteel broeden er paartjes Bontbekplevier, Strandplevier en Dwergstern, allemaal soorten die onder druk staan en zeldzaam zijn geworden. Waar wat meer vegetatie zich ontwikkelt is het strand ook broedareaal voor onder andere Lepelaar, Zilvermeeuw, Kleine mantelmeeuw, Visdief, Scholekster, Wulp, Eidereend en Kluut . Als dit zich ontwikkelt spreken we over topnatuur in Nederland.
Vaak worden er niet genoeg jongen grootgebracht om de populatie in stand te houden. Om het populatieaantal van een bepaalde soort te vergroten zou één ouderpaar tenminste 3 jongen moeten grootbrengen. Zo hebben de ouders zichzelf "vervangen" in de populatie en is een één vogel extra, het aantal van de soort is dan gegroeid! Het is echter niet makkelijk voor de oudervogels om zoveel jongen groot te brengen.
Belang van rust voor de strandbroeders
De strandbroeders moeten genoeg jongen grootbrengen om de soort in stand te houden, maar het leven van een strandbroeder kan vaak zwaar zijn. Een strand is per definitie een erg extreem gebied waar planten en dieren maar moeilijk mee om kunnen gaan. De soorten die zich er wel weten te vestigen zijn dan ook speciaal aangepaste soorten die we ergens anders niet zullen tegenkomen.
Mooi weer is niet altijd vanzelfsprekend, soms hebben de vogels te maken met harde wind waardoor ze gezandstraald worden. Ook kan tijdens een extra hoog tij (vooral tijdens een zomerstorm) het nest weggespoeld worden, zowel eieren als kuikens kunnen hierbij verloren gaan. Op Ameland zijn niet alle landroofdieren zoals een Vos aanwezig die je wel op het land kan vinden, maar de eieren en jongen kunnen wel ten prooi vallen aan andere vogels. Soms werken we dan ook met een nestbeschermer over het nest van een strandbroeder. Dat is een soort kooitje van groot gaas wat over het nest staat en waaronder de vogels broeden. We hopen dat dit extra uitgekomen eieren en dus jonge vogels oplevert.
Behalve natuurlijke oorzaken zijn er ook menselijke oorzaken welke kunnen leiden tot het verlies van de jongen. De eieren moeten lang genoeg warm gehouden worden om uit te komen, als de oudervogel dagelijks vaak moet vluchten van het nest kan dit nadelig zijn voor de broedtijd. De vogels zullen vluchten wanneer mensen of hun honden te dicht bij het nest komen, er wordt aangeraden om een afstand van 100 - 150 meter van broedende strand- en bontbekplevieren te houden . Na het uitkomen is de situatie nog lastiger, de jongen verlaten het nest 1 dag na het uitkomen en moeten zelf lopend voedsel vinden. De jongen drukken zich op de grond of tussen wat vegetatie als u nadert en zijn dan weer onzichtbaar. De ouders bewaken de jongen en zullen gaan alarmeren als u in de buurt komt. Let dus op alarmerende vogels en verwijdert u zich dan van deze plek.
Wet Natuurbescherming en Natura 2000
In Nederland is de Wet Natuurbescherming, zoals de naam al impliceert, het voornaamste wettelijke kader waarmee de biologische diversiteit in Nederland beschermd wordt. De Wet Natuurbescherming zorgt voor uitvoering van de instandhouding van natuurlijke habitats en de wilde flora en fauna die daarbinnen én buiten leven. Iedere Nederlander heeft te maken met de zorgplicht", deze staat in de Wet Natuurbescherming (lid 2, art. 1.11). De zorgplicht houdt in dat iedereen zorg in acht neemt voor Natura 2000 gebieden, bijzondere nationale natuurgebieden en ook voor het in het wild levende planten en dieren. Op het meest basale niveau betekent het dat je geen acties of handelingen uitvoert waarvan je al kan vermoeden dat het de natuur (zowel gebieden als levende organismen) kan schaden.
Voor de strandbroeders op Ameland geldt een dubbele bescherming, als eerste valt het strand van Ameland onder het Natura 2000 beheergebied Noordzeekustzone. De vogels zelf vallen onder de Vogelrichtlijn en zijn dus op als soort ook beschermd. Omdat de vogels een instandhoudingsdoel hebben moet ervoor gezorgd worden dat de populatie zichzelf in stand kan houden. Een van de middelen die hiervoor gebruikt kan worden is het beschermen van nestlocaties, zoals hier gebeurt met de strandbroeders.
Wat kunt u doen?
De vogels doen hun best om zoveel mogelijk jongen groot te krijgen en hebben bij deze zware taak alle hulp nodig! De eerste stap is al gezet door het globaal afschermen van de gebieden, helpt u het laatste handje mee?
- Het broedseizoen van strandbroeders begint rond 1 april en kan wel doorlopen tot augustus.
- Overal op het strand tussen paal 3 en 11 kunt u in het broedseizoen nesten of jongen van vogels aantreffen.
- Houd uw hond aangelijnd in de buurt van de markeringen bij nesten.
- Loop om de afgeschermde gebieden heen, deze zijn makkelijk te herkennen aan de bordjes en soms touwen ertussen!
- Let extra goed op als u alarmerende vogels ziet of hoort. Verlaat u dan deze plek. Jonge vogels verlaten het nest na 1 dag en worden door de ouders bewaakt maar ze moeten zelf voedsel zoeken.
- Als u vragen heeft of zelf een nest of jonge vogels ontdekt dan is een melding hiervan zeer welkom.
- Ziet u iets opmerkelijks? Meld het aan de afdeling Ecologie van Natuurcentrum Ameland!
NATUURCENTRUM AMELAND Strandweg 38 | 9163 GN | Nes
Telefoon: 06 51932645. Mail: johankrol@amelandermusea.nl
