Havens Waddenzeegebied

De haven van Den Helder voorziet in meerdere functies:

• Handelshaven: Den Helder gaat een steeds belangrijkere rol spelen als handelshaven. Vooral in de overslagsector. Al een groot aantal jaren wordt hier zand en grind overgeslagen, afkomstig uit de Waddenzee en de Noordzee. Maar ook worden er per schip bouwmaterialen, brandstoffen, staalconstructies, houtproducten en vis aan- en afgevoerd, alsmede producten en materieel voor de olie- en gasindustrie. Verder vindt er overslag plaats van aardgascondensaat, boorspoeling en baggerslib. Tevens is er ruimte beschikbaar voor de overslag van land- en tuinbouwproducten.
• Offshorehaven: booreilanden en productieplatformen op de Noordzee worden bevoorraad, offshorevaartuigen doen Den Helder aan voor bemanningswisselingen, bunkeren, provianderen, onderhoud en reparatie. Soms worden booreilanden naar Den Helder gebracht zodat inspectie-, reparatie- en onderhoudswerkzaamheden gedaan kunnen worden.
• Visserijhaven: Den Helder is de thuishaven voor een moderne vissersvloot. Er is een geprivatiseerde visafslag waar niet alleen Nederlandse maar ook Duitse, Deense, Noorse, Britse en Belgische vissersschepen hun vis aanvoeren.
• Kustwachthaven: De haven van Den Helder biedt plaats aan het kustwachtcentrum en diverse kustwachtvaartuigen.
• Marinehaven: Den Helder is de thuisbasis van de Koninklijke Marine, die hier over een eigen havencomplex beschikt.
• Veerhaven: Den Helder is de enige haven van waaruit door Texels Eigen Stoomboot Onderneming (TESO) een reguliere veerdienst wordt onderhouden met het waddeneiland Texel. Hiervoor is een speciale veerhaven aangelegd.

Daarnaast is er een museumhaven met historische schepen, een jachthaven en doet de rede van Den Helder dienst als vluchthaven  bij slecht weer.

De Friese zeehaven is:

• Handels-en industriehaven: De haven is voor Harlingen en de regio van groot economisch belang. Afgezien van de grote kottervloot en de veerboten, doen jaarlijks vele coasters, vrachtschepen en binnenschepen de haven aan. Grote houtloodsen horen al eeuwenlang bij Harlingen. Nieuw zijn de grote koel- en vrieshuizen waarin bederfelijke goederen worden opgeslagen. Er is zand- en grind overslag en pootaardappelen worden vaak via Harlingen verscheept. Ook producten van veeteelt vinden hun weg naar talloze landen via de haven. De containerlijndienst groeit gestaag.
• Visserijhaven: Met het groter worden van hun kotters hebben Urker vissers Harlingen gekozen als tweede thuishaven omdat deze vanaf de Noordzee vrij bereikbaar is. Aan het eind van de week lossen veel schepen en dan draait de visafslag Insula - eigendom van de vissers - op volle toeren. Tong, schol, schelvis en kabeljauw vormen het grootste deel van de aanvoer. Op het Wad zijn garnalenkotters, kokkelschepen en mosselaars actief.
• Veerhaven: Harlingen is vertrekhaven voor een bezoek aan de waddeneilanden Terschelling en Vlieland. Rederij Doeksen houdt zich sinds 1923 bezig met passagiersvervoer over de Waddenzee naar de beide eilanden. Per jaar vervoeren de veerboten, waaronder een snelboot, bijna 600.000 passagiers heen en weer tussen Harlingen en Terschelling en Vlieland.
• Recreatiehaven: op 2 locaties gelegen jachthavens waarbij de Zuiderhaven is bestemd voor vaste ligplaatshouders en de Noorderhaven hoofdzakelijk in gebruik is als passantenhaven (50 ligplaatsen)
• De bruine vloot Harlingen is de  thuishaven van 70 traditionele zeilschepen, die gedurende het vaarseizoen van april tot en met oktober zeiltochten met passagiers op de Waddenzee, het IJsselmeer en de Friese binnenwateren maken.

Harlingen is de thuishaven van een zeegaande politieboot en een douanevaartuig omdat hier een grenspost van de EU is. Er liggen hier twee KNRM-reddingsboten op station.

Eemshaven

In de Eemshaven is de Handelskade het gebied tussen de Julianahaven en de Emmahaven alsmede het gedeelte ten westen van de Emmahaven. De noordzijde van Handelshaven is uitgerust met 1150 meter kade, waaraan rollend materieel, containers en algemene lading worden op- en overgeslagen. Aan deze kade zijn drie stuwadoorbedrijven gevestigd die papier, vis en vleesproducten (gekoeld), suiker en algemene lading op- en overslaan. Regelmatig wordt de Handelskade ook gebruikt voor projectladingen en andere logistieke activiteiten. Te denken valt hierbij aan het afbouwen van grote cruiseschepen of het plegen van onderhoud aan boorplatforms. Ten noorden van de Emmahaven worden passagiersdiensten naar Borkum en Helgoland onderhouden. Verder zijn aan de westkant van de Emmahaven het Service Centrum Eemshaven (bedrijfsverzamelgebouw met allerlei kleine dienstverlenende bedrijven erin), het Zeemanshuis en de KNRM gehuisvest.

Haven Delfzijl

De Handelshaven in Delfzijl heeft zeer moderne en goed uitgeruste handelskades met alle faciliteiten: ruime op- en overslagcapaciteit en hoogwaardige laad- en losfaciliteiten. Rond de haven zijn vele gespecialiseerde dienstverlenende bedrijven en instanties gevestigd: een loodsdienst, sleepdienst, vastmakers, stuwadoors en marechaussee. Tot de Handelshaven worden de Handelskades Oost en West gerekend alsmede de Damsterhaven. De Handelskade West en de Damsterhaven hebben geen laad- en losfaciliteiten meer en dit gedeelte ontwikkelt zich tot de maritieme toeristische trekpleister van de haven met een gezellige havenboulevard, kleine (maritieme) bedrijven en een jachthaven. Tevens ligt voor de kade nog een drijvende steiger, welke wel voor commerciële doeleinden wordt ingezet en waar schepen aan beide zijden aan kunnen leggen. De Handelskade Oost is uitgerust met in totaal 850 meter kade waaraan algemene lading en bulkgoederen worden overgeslagen. Achter deze kade zijn een drietal stuwadoorsbedrijven gevestigd die de op- en overslag verzorgen van hout, containers, papier, hardhouten stammen, algemene lading, chinaklei, pulp en diverse andere goederen.

Lauwersoog is een vissershaven, met recreatiemogelijkheden. De haven heeft een capaciteit van ongeveer 150 vissersboten. Er zijn ook een aantal ligplaatsen voor (traditionele) charterschepen. Door de gunstige ligging nabij de Deense kust en de Duitse Bocht is Lauwersoog al decennia lang een populaire aanloophaven voor vissersboten die hun netten uitwerpen in deze visgronden. Voor vissersschepen is immers de korte afstand tussen de haven en de visgronden van levensbelang. De visserskade is onlangs vergroot.

Tot de havenfaciliteiten behoren de visafslag met een eigen ijsfabriek, visgroothandels, een scheepsbevoorrading, een douanekantoor, een drijvend droogdok voor trawlerreparaties, een aantal restaurants, visverkopers en hengelsportwinkels. Daarnaast maken veerboten vijf rondvaarten, vertrekkend vanaf de terminal en varend naar Schiermonnikoog. Deze terminal ligt aan de kant van de haven van Lauwersoog. Lauwersoog trekt daarmee bezoekers uit binnen- en buitenland. Lauwersoog begint in de haven met de ontwikkeling van een iconisch Werelderfgoedcentrum, ontworpen door de Deense architect Mandrup.