Projecten
Op deze pagina vindt u een aantal directe links naar de websites van belangrijke projecten in het Waddengebied. Sommige websites maken al onderdeel uit van waddenzee.nl, andere werken toe naar integratie.
Veel verschillende organisaties houden de situatie van het Waddengebied al jaren nauwgezet in het oog. Deze monitoring levert heel waardevolle meetreeksen op, bijvoorbeeld op het gebied van bodem, water en biodiversiteit. De basismonitoring van het Waddengebied dient als integrale, systeemgerichte gebiedsmonitor die alle informatie samenbrengt. Het voorzien in de kennisbehoefte komt voort uit de hoofddoelstelling voor de Waddenzee: duurzame bescherming en ontwikkeling van de Waddenzee als natuurgebied en behoud van het unieke open landschap.
Met de Agenda voor het Waddengebied 2050 bieden het Rijk en de provincies, samen met gemeenten, waterschappen, natuurorganisaties en het bedrijfsleven, een gezamenlijk richtinggevend en integraal perspectief op de ontwikkeling van het Waddengebied. Met de Agenda wordt de verbinding gelegd tussen de verschillende opgaven in het gebied. De Agenda omvat ook een doorkijk naar het Uitvoeringsprogramma Waddengebied 2021-2026.
De Agenda beschrijft het gezamenlijk langetermijnperspectief voor het Waddengebied 2050 en formuleert gezamenlijke doelen, handelingsprincipes en stappen richting uitvoeringsprogramma teneinde deze doelen te realiseren. Waar mogelijk en nodig worden keuzen voor beleid geformuleerd. De hoofddoelstelling voor de Waddenzee, “een duurzame bescherming en ontwikkeling van de Waddenzee als natuurgebied en het behoud van het unieke open landschap”, blijft onverminderd van kracht.
De Beheerautoriteit Waddenzee zet zich in voor integraal natuur-, vis- en waterbeheer van de Waddenzee, om daarmee de natuurkwaliteit van dit bijzondere gebied te verbeteren.
Werken aan ecologie en economie in een uniek natuurgebied
De Eems-Dollard is een uniek natuurgebied. Eén van de laatste plekken in Nederland waar zoet en zout water samen komen. Een plek waar industrie en natuur prima samen kunnen gaan, mits er een goed evenwicht is. Dat is nu niet het geval: het gaat niet goed met de Eems-Dollard. Als we niets doen, gaat dit prachtige gebied verloren! Daarom slaan overheden, bedrijven en natuurorganisaties de handen ineen om de natuur, economie en leefbaarheid te versterken. Dat doen we samen, op een innovatieve manier. Daar zijn we trots op!
Waarom het programma Eems-Dollard 2050?
De Eems-Dollard is een prachtig en zeldzaam natuurgebied in Nederland. Het gebied ligt naast twee belangrijke industriegebieden in Nederland: de Eemshaven en Delfzijl (Oosterhorn) en in Duitsland: Emden. De natuur is echter flink verstoord. Er zit te veel slib in het water van de Eems-Dollard. Het gevolg hiervan is een aantasting van het voedselweb, waardoor er minder vissen en andere waterdieren kunnen leven. Het te troebele water zorgt er bovendien voor dat vissen niet goed kunnen rondtrekken. Het tweede probleem is dat er te weinig geleidelijke overgangen zijn tussen zoet en zout water, maar ook tussen land en water. Gevolg is dat de visstand onder druk staat en ook vogels er geen geschikte broed en rustplaatsen vinden. Als we geen maatregelen nemen, gaat de natuurlijke kwaliteit van de Eems-Dollard verloren.
De Waddenzee en Noordzeekustzone zijn Natura 2000-gebieden. Op een speciale verzameling webpagina's leest u alles over Natura 2000 en de Natura 2000-beheerplannen.
Datahuis Wadden ontsluit Waddendata die door verschillende overheidspartijen en onderzoeksinstituten verzameld worden. Dit gebeurt onder meer via een Waddenviewer (interactieve geografische kaart) en Waddenregister.
De website Datahuis Wadden bevat ook 'gereedschappen' als de Digitale Systeemrapportage (digitale trends in de niet-levende natuur) en Intertides (droogvalduur en waterdieptes).
Verder zijn vele links opgenomen naar externe sites als het Noordzeeloket, het Informatiehuis Marien, het Nationale Georegister en het internationale onderzoeksprogramma TMAP.
De Community Plasticvrije Wadden is een grote groep partijen en individuen die zich met hart en ziel inzet voor de Wadden, met als doel: In 2025 een Waddengebied zonder plastic.
Binnen de community is er een 'versnellingsgroep' die bestaat uit meer dan twintig partijen. De versnellingsgroep is een breed samengestelde groep van bestuurders en uitvoerders van diverse organisaties: van terreinbeheerders tot juttersverenigingen, van overheden tot maatschappelijke organisaties die het Waddengebied beschermen. De versnellingsgroep:
- helpt initiatieven versnellen die de Wadden schoon krijgen.
- werkt aan een betere samenwerking tussen actieve partijen.
- zet huidige activiteiten in het zonnetje.
- faciliteert kennisdeling: kansrijke en effectieve aanpakken schalen we gebiedsbreed op.
- agendeert plasticvrije Wadden bij potentieel nieuwe partijen
Majeure projecten en programma’s voor een ongedeeld Waddengebied faciliteren. Dát is wat het Investeringskader Waddengebied 2016 – 2026 (IKW) beoogt. Hiertoe komt uit het Waddenfonds tot 2026 € 180 miljoen beschikbaar.
Najaar 2016 hebben Provinciale Staten van de provincies Noord-Holland, Fryslân en Groningen het Investeringskader-Waddengebied (IKW) vastgesteld. Met het IKW zetten de Waddenprovincies zich in om een breed en samenhangend programma te realiseren met onder andere de inzet van het Waddenfonds.
Centraal staat het faciliteren van initiatieven gericht op het versterken van de ecologie en/of het verduurzamen van de economie. Van belang hierbij is dat er sprake is van een gezamenlijke betrokkenheid van zowel provincies als het grote netwerk aan partijen en personen in het Waddengebied. Bedoeling is namelijk om zoveel mogelijk in alliantieverband op te trekken.
Het Programma naar een Rijke Waddenzee (PRW) werkt aan een duurzame Waddenzee van Werelderfgoedklasse. PRW brengt overheden, natuurorganisaties en (economische) gebruikers van het Waddengebied bij elkaar. Met elkaar zijn zij aan het werk om de Waddenzee als natuurgebied sterker en veerkrachtiger te maken voor mens en de natuur. PRW is een netwerkorganisatie die als intermediair opereert tussen beleid en beheer én tussen publiek en privaat. Dit doet zij complementair aan de bestaande organisaties in het waddengebied middels vier rollen: uitdagen, aanjagen, ontwikkelen en verbinden.
De focus van het PRW ligt op “natuurverbetering naar een veerkrachtig ecosysteem” en “transities naar een duurzaam (economisch) medegebruik”. Binnen die twee opgaven wordt aan de volgende acht thema’s gewerkt:
- Natuurverbetering naar een veerkrachtig ecosysteem met als thema’s: klimaatverandering, natuurlijke dynamiek, onderwaternatuur en vogels;
- Transities naar een duurzaam (economisch) medegebruik met als thema’s: visserij, bereikbaarheid & mobiliteit, randen van het Wad en versterken kernwaarden Werelderfgoed.
De Wadden vormen een uniek natuurgebied van Werelderfgoedklasse. Gezamenlijk verkennen partijen daarom een ambitieus toekomstbeeld: maximaal groen, duurzaam, energieneutraal en circulair. Kortom: een Greenzone. Hoe we deze ‘ultieme groene zone’ vorm kunnen geven, onderzoeken we in het WadLab. Doe je mee?
WadLab | Greenzone
Het WadLab is letterlijk en figuurlijk een laboratorium waarbinnen we experimenteren, creëren en innoveren. Dit doen we zo vrij mogelijk, los van organisatiekaders en belangen. Vragen over haalbaarheid, condities en rollen laten we in dit gedachtenexperiment bewust nog even liggen. In het WadLab zijn alle ideeën welkom.
In Wadlab | Greenzone draait het om een duurzame toekomst van het Waddengebied. We verwonderen ons over het nu en zien uitdaging in wat het kan zijn. Samen denken we na over de functies en activiteiten van het gebied. Wat versterkt de Wadden als Greenzone? Waar zouden we afscheid van moeten nemen? En welke prikkelende perspectieven zorgen voor nieuwe mogelijkheden en initiatieven? In het WadLab zoeken we naar verbetering en waardevermeerdering. Niet meer problemen oplossen gericht op het nu, maar innoveren voor straks. De Greenzone willen we verder ontwikkelen aan de hand van een aantal thema’s.
Natuurlijkheid
Natuurlijke processen en natuurwaarden zijn leidend.
Menselijk ingrijpen
Minder menselijk ingrijpen, uitsluitend passend bij de kernwaarden van de Wadden als greenzone.
Beleving en bewustzijn
Versterking van natuurbeleving, welzijn en welbevinden.
Wonen en werken
Ontwikkeling van kwaliteit van leef- en werkomgeving, verantwoord ondernemen.
Duurzame mobiliteit
Ontwikkeling naar een integraal en duurzaam mobiliteitssysteem
Veiligheid
Waterveiligheid, gebruikersveiligheid en milieuveiligheid staan altijd voorop.
Wadlab | Hackathon Duurzame Mobiliteit Waddeneilanden 2018
Het eerste thema dat wordt opgepakt is Duurzame mobiliteit. Als start van dit proces zijn van 11- 13 april 2018 ruim 35 mensen op Terschelling bijeengekomen voor een hackathon Duurzame mobiliteit. Samen zijn deskundigen, experts, bewoners, in-/outsiders, vrijdenkers en geïnteresseerden aan de slag gegaan om mogelijkheden te verkennen voor een innovatieve systeemsprong. Hoe ziet een integraal duurzaam mobiliteitssysteem er uit dat past bij de toekomst (2050) en bij de kernwaarden van Waddenzee Werelderfgoed? Via een ontwerpproces gebaseerd op de methode van ‘design thinking’ kwamen mooie brainstromsessies, out-of-the box concepten, prototypes en pitches van de grond die ons kunnen inspireren voor morgen!
Meer weten? Lees het magazine Wadlab | Hackathon (pdf, 21 MB)
De hackathon is mogelijk gemaakt door Rijkswaterstaat, Programma Rijke Waddenzee en het Samenwerkingsverband.
Vervolgstappen Wadlab | Greenzone
De Hackathon heeft een aantal interessante en nieuwe denklijnen opgeleverd. Deze worden de komende tijd verder verkend en uitgewerkt. We denken hierbij bijvoorbeeld aan een verdiepingskamer voor het uitwerken van technologische concepten, het versterken van de samenwerking met scholieren en studenten en het opstellen van een overzicht met data over scheepvaart en vervoersbewegingen naar de Waddeneilanden. Meer informatie hierover volgt.
We zullen hierbij gebruik maken van een uitgebreid netwerk van zowel in- en outsiders die mee willen denken en vormgeven. En weer op een innovatieve en creatieve manier in een WadLab-setting.
Meerdere beleidsprocessen raken aan het thema duurzame bereikbaarheid. Zoals de Gebiedsagenda Wadden, de langetermijnverkenning van het Open Planproces en het Programma Grote Wateren. Wadlab loopt parallel aan deze formele beleidsprocessen. Ze kunnen elkaar versterken. Uitkomsten van Wadlab kunnen worden verder gebracht in de formele beleidsprocessen en vragen vanuit die programma’s kunnen juist informeel worden verkend en verrijkt in Wadlab.
Contact
Voor meer informatie over WadLab|Greenzone kun je contact opnemen met:
• Gerwin Klomp (Rijkswaterstaat | 06-53407680 | gerwin.klomp@rws.nl
• Rick Timmerman (Rijkswaterstaat | 06-12803440 | rick.timmerman@rws.nl
Een website speciaal bedoeld voor leerlingen en docenten in het voortgezet onderwijs. Reis langs alle onderdelen van de Waddenzee en maak de opdrachten.
Tijdens het bestuurlijk overleg Wadden van 2 oktober 2024 is het plan van aanpak Routekaart Bereikbaarheid vastgesteld. In het plan van aanpak staat waar Rijk en regio concreet aan werken de komende tijd. Zoals bijvoorbeeld optimalisaties in de mobiliteitsketen en logistieke keten naar de Waddeneilanden, of het verduurzamen van de Waddenveren.
De Routekaart is onderdeel van het Uitvoeringsprogramma Waddengebied. In het Uitvoeringsprogramma zijn de vier belangrijkste transities in het Waddengebied benoemd. Het Ministerie van IenW is trekker van de transitie die gaat over een goede en toekomstbestendige bereikbaarheid.
Plan van Aanpak Transitie bereikbaarheid Waddeneilanden (pdf, 2.4 MB)