Robbenbank

Direct naar:

• Natuur
• Onderzoek
• Beheer
• Toegang

Natuur

Natuur op Robbenbank

Robbenbank is een belangrijk gebied voor vogels en voornamelijk gewone zeehonden (robben dus). Het is een rustplaats, foerageergebied en een hoogwatervluchtplaats voor duizenden vogels. En gewone en grijze zeehonden komen op deze zandplaat om te rusten, baren, zogen en verharen.

Trekvogels

Tijdens hoogwater verblijven er duizenden vogels op Robbenbank. In 2015 werden tijdens tellingen de volgende aantallen geteld:

• wulp
• bonte strandloper
• kanoetstrandloper
• scholekster
• meeuwen
• zilverplevier
• rosse grutto
• eidereend
• drieteenstrandloper

Bron: SOVON

Broedvogels

Op de Robbenbank broeden momenteel geen vogels. Deze zandplaat is onbegroeid: er zijn geen duinen en er komen ook geen planten voor. De zandplaat is erg plat en laag, waardoor het gemakkelijk overstroomt. Dit maakt de Robbenbank tot een ongeschikte broedplek voor vogels.

Zeehonden

Voor de gewone en de grijze zeehond is de Robbenbank een belangrijke plek in de Waddenzee. In het najaar kunnen er wel honderden zeehonden tegelijkertijd op de zandplaat liggen. Af en toe baren grijze zeehonden hun jongen ook op de Robbenbank.

Zwarte zeehond

Dit jaar werd een bijzondere grijze zeehond gespot: een zwarte zeehond. De bemanning van de Ms. Krukel spotte de zwarte zeehondenpup op de Robbenbank. Dit jaar zijn in Pieterburen al twee zwarte grijze zeehonden opgevangen. Toch zijn ze erg zijn erg zeldzaam. De zwarte kleur wordt veroorzaakt door een grote hoeveelheid pigment. Dat wordt ook wel melanisme genoemd. Het is het tegenovergestelde van albinisme, waarbij juist weinig pigment voorkomt.

Onderzoek

Op de Robbenbank wordt onder andere vogel- en zeehondenonderzoek gedaan:

• De bemanning van inspectie- en onderzoeksvaartuig Ms. Krukel doet zelfstandige tellingen naar het aantal vogels op de Robbenbank. Ze tellen op verschillende tijdstippen en met tijdens verschillend getij. Tijdens de integrale telling, waarbij langs de gehele kust tijdens hetzelfde hoogwater geteld wordt, werkt de bemanning samen met een vrijwilliger van SOVON. SOVON is een non-profit organisatie dat onderzoek doet naar vogels in Nederland. SOVON coördineert vogeltellingen in Nederland.
• IMARES is een onderzoeksinstituut dat onderzoek doet naar mariene ecosystemen. IMARES doet onder andere onderzoek naar zeehonden in de Waddenzee. Vanuit een vliegtuig tellen ze het aantal zeehonden. Dit doen ze tijdens de geboorteperiode en tijdens het verharen. In het geboorteseizoen van de zeehonden tellen onderzoekers het aantal zeehondenpups.

Beheer

Natuurbeheer

De bemanning van het schip Ms. Krukel voert de natuurbeheerstaken uit op de Robbenbank. De Krukel is een van de vier inspectievaartuigen van de Waddenunit, onderdeel van het Ministerie van Economische Zaken. Het werkveld van de bemanning loopt van halverwege Terschelling tot aan de oostpunt van Schiermonnikoog.

De bemanning houdt zich bezig met de volgende taken:

• toezicht houden op de natuur en visserij;
• plaatsen en weghalen van borden om het verboden gebied aan te geven;
• inventarisatie van de visserij;
• houden van vogeltellingen;
• onderzoek doen naar schelpdieren in de bodem.

Waterstaatkundig beheer

Rijkswaterstaat is de beheerder van het water en de bodem van de Nederlandse Waddenzee. Zo meet Rijkswaterstaat de ligging van de zandplaat, net zoals de rest van de gebieden in de Waddenzee. Met deze informatie worden de ontwikkelingen van de Robbenbank in de gaten gehouden.

Over het algemeen houdt Rijkswaterstaat zich met drie functies bezig: waterveiligheid, bereikbaarheid en waterkwaliteit/ecologie. Zo voeren ze onder andere de volgende taken uit:

• onderhouden van vaargeulen;
• verkeersbegeleiding van de scheepvaart;
• bestrijden van verontreiniging;
• monitoren van bodemhoogte, waterkwaliteit, waterstanden en golfhoogtes.

Ms. Krukel

De bemanning van het schip Ms. Krukel speelt een belangrijke rol op de Robbenbank. De Krukel is een van de vier inspectievaartuigen van de Waddenunit, onderdeel van het Ministerie van Economische Zaken. Het werkveld van de bemanning loopt van halverwege Terschelling tot aan de oostpunt van Schiermonnikoog.

• De bemanning houdt zich bezig met de volgende taken:
• toezicht houden op de natuur en visserij;
• plaatsen en weghalen van borden om het verboden gebied aan te geven;
• inventarisatie van de visserij;
• houden van vogeltellingen;
• onderzoek doen naar schelpdieren in de bodem.

Alternatieve vaarroute

Sinds 2015 is een alternatieve vaarroute uitgestippeld langs de Robbenbank. Via de Blauwe Balg, de vaargeul ten zuiden van Robbenbank, zorgde de scheepvaart voor verstoring van dichtbij rustende zeehonden en vogels. Momenteel is er een alternatieve vaarroute door de Waardgronden geopend, een gebied ten zuiden van de Robbenbank. Dit vermindert de verstoring van de dieren.

De betonde vaargeul is dynamisch gezoneerd. Dit betekent dat de toegang tot deze geul afhankelijk is van de periode waarin gewone zeehonden op de zandplaat baren en zogen. Wanneer de zeehonden aanwezig zijn plaatst Rijkswaterstaat gele betonning om het gebied af te zetten. Zodra deze periode voorbij is stelt Rijkswaterstaat de alternatieve route weer open.

Ik pas op het Wad

Schepen die vanaf Ameland komen moeten tijdens opkomend water tegen een sterke tegenstroming varen. Dit kan soms voor flinke golven zorgen. Het is daarom veiliger voor de scheepvaart om de alternatieve route te bevaren. De alternatieve vaarroute zorgt dus voor minder verstoring én is veiliger. De alternatieve vaarroute is een project van Actieplan Vaarrecreatie Waddenzee. Het Actieplan ‘Ik pas op het Wad’ zet zich in voor het (verder) versterken van het evenwicht tussen de natuur en de vaarrecreatie in de Waddenzee.

Blauwe Balg

De Robbenbank wordt ook wel de Blauwe Balg genoemd. Officieel heeft alleen de vaargeul onder de Robbenbank deze naam. Toch wordt het gehele artikel 20 gebied rondom de Robbenbank ook zo genoemd. Een artikel 20 gebied is een gebied dat het gehele jaar of een bepaalde periode is afgesloten. Dit gebeurt vaak bij gebieden die belangrijk zijn voor zeehonden en vogels, wat ook het geval is bij de Robbenbank. Bij het aanwijzen van de artikel 20 gebieden in de Waddenzee is ervoor gekozen om dit de Blauwe Balg te noemen.

Toegang

Toegankelijkheid

De Robbenbank is voor een gedeelte van het jaar gesloten voor publiek. Tussen 1 april en 1 september mag je de Blauwe Balg, het gehele gebied rondom Robbenbank, niet betreden. Dit in verband met de zeehonden die daar hun jongen werpen en grootbrengen. Wanneer de zeehonden uit het gebied vertrekken met hun jongen wordt de alternatieve vaarroute opengesteld. Drie uur voor tot twee uur na hoogwater kun je deze route bevaren. Twee uur na hoogwater is de geul namelijk te ondiep.

Het gebied valt onder de Natuurbeschermingswet artikel 20. Het gebied is in bescherming genomen omdat het een belangrijk natuurgebied is. Vogels komen er om te rusten en te foerageren. Zeehonden komen er om te rusten en hun jongen werpen. Daarnaast is de Blauwe Balg onderdeel van een Natura 2000-gebied en behoort het tot het UNESCO Werelderfgoed.

Glimp van Robbenbank opvangen

De zandplaat Robbenbank kun je op verschillende manieren zien:

• Je kunt de zandplaat zien vanaf de oostkant van Terschelling, op de Boschplaat.
• Je kunt de zandplaat ook zien vanaf de westkant van Ameland, vanaf het strand of de duin ten westen van het dorp Hollum.
• Buiten de zeehondenperiode kun je de zandplaat betreden. Let hierbij op de mogelijk aanwezige gele betonning.
• Daarnaast zijn er verschillende robbentochten naar de Robbenbank om zeehonden te spotten.