RAMSAR Wetlands convention


Resulaten tiende conventie Ramsar

Kamerbrief (pdf, 43 kB) (5 maart 2009) waarin de minster de Kamer informeert over de resultaten van de Tiende Conferentie van Partijen (COP10) van het Verdrag van Ramsar die plaatsvond van 28 oktober tot 4 november 2008.

Tiende Conferentie van Partijen van het verdrag van Ramsar

Kamerbrief (pdf, 48 kB) (28 oktober 2008) waarin de minister de Kamer informeert over de Nederlandse inzet bij de tiende Conferentie van Parijen (COP 10) van het Ramsar-verdrag. Het centrale thema van COP 10 is wetlands en gezondheid.

De Ramsar Conventie

In 1971 werd het Verdrag van Ramsar (de Ramsar Conventie) gesloten. Dit verdrag was de eerste aanzet om de vogels in waterrijke gebieden (zogenaamde wetlands) van internationale betekenis te beschermen. De Conventie verplicht de regeringen de gebieden te beschermen en het belang van de natuur in de gebieden zwaarder te laten wegen dan menselijke belangen. Helaas zijn veel staten niet erg voortvarend in het uitvoeren van de voorschriften van het Ramsar-verdrag.

Nederlandse Ramsar-gebieden

In 1995 zijn door de Nederlandse regering drie nieuwe gebieden officieel aangemeld als wetland van internationale betekenis onder de Wetlands-Conventie (ook bekend als Conventie van Ramsar). Het gaat om het Zwarte Meer (tussen Overijssel en de Noordoostpolder), het Krammer-Volkerak en het Verdronken Land van Saeftinghe.
Van de 67 wetlands met een totale oppervlakte van 986.500 hectare, die volgens een inventarisatie in 1994 voldoen aan de criteria voor wetlands van internationale betekenis voor watervogels, waren eind 1998 29 gebieden geheel of voor een belangrijk deel als zodanig aangemeld oftewel ongeveer éénderde.
Opsplitsing in grote wateren en overige wetlands laat zien dat de aangemelde oppervlakte voornamelijk betrekking heeft op de grote wateren, namelijk 90 procent van het totaal. De Waddenzee en Oosterschelde maken daarvan het leeuwendeel uit.

Algemene bepalingen

Wetlands' zijn volgens de Ramsar-conventie alle waterrijke gebieden en kleine eilanden, met uitzondering van de zee beneden de 6 meter dieptelijn. De gebieden moeten van duidelijke internationale betekenis waarbij het gaat om ecologische, zoölogische, botanische, limnologische of hydrologische aspecten.Een wetland kan een Ramsar-gebied worden als het een goed voorbeeld is van een natuurlijk of bijna-natuurlijk waterrijk gebied dat:

  • kenmerkend is voor de streek, of
  • voorkomt in meerdere streken op aarde, of
  • een kenmerkende rol speelt in internationale natuurlijke processen, of
  • zeldzaam is in de desbetreffende streek (maar er wel thuis hoort).

Verder moet het gebied:

  • belangrijk zijn voor zeldzame planten en/of dieren, of
  • een belangrijke rol spelen in de biologische diversiteit van de streek, of
  • van speciaal belang zijn voor planten en/of dieren in een kritieke fase van hun ontwikkeling, of
  • van speciaal belang zijn voor endemische soorten.

Tenslotte zijn er nog criteria ten aanzien van de vogels in het gebied:

  • Het moet tenminste 20.000 watervogels herbergen, of
  • een speciale rol spelen ten aanzien van typische wetland-soorten, of
  • minstens één procent van de populatie van typische wetland-soorten herbergen.

Het beherende land moet in het wetland een actief natuurbeschermingsbeleid voeren om de kwaliteiten te behouden en waar mogelijk te verbeteren. Het menselijk medegebruik moet voldoen aan het 'wise use' principe, wat wil zeggen dat de natuurlijke processen in het gebied voorrang hebben boven menselijke exploitatie. Later kwam daar het principe van 'sustainable utilisation' bij, wat wil zeggen dat het huidige gebruik geen schade mag toebrengen aan het belang van volgende generaties bij het gebied.
Pas in 1974 voldeed een land aan de bepalingen in het Ramsar-verdrag. Dit was Australië, waar men het beheer van het Coburg-schiereiland in overeenstemming bracht met de criteria. In december 1995 waren er over de hele wereld 771 Ramsargebieden, verdeeld over 91 deelnemende landen. De witte vlekken op de Ramsar-kaart liggen vooral in Afrika, Arabië en Midden- en Zuidoost Azië. Het totale oppervlakte van de Ramsar-gebieden bedroeg eind 1995 52,3 miljoen hectare.
In de Waddenzee verblijft van 25 watervogelsoorten meer dan één procent van de wereldpopulatie. Daarmee voldoet dit gebied ruimschoots aan de basiseisen voor aansluiting bij die conventie. Het Nederlandse deel van de Noordzee herbergt in de herfst en winter 10 zeevogelsoorten waarvan meer dan één procent van de wereldpopulatie dan daar voorkomt. In het Schelde-estuarium komen sinds het begin van de jaren negentig 16 watervogelsoorten voor die meer dan 1% van de wereldpopulatie vormen.
Op onderstaande websites is meer informatie te vinden over de Ramsar Conventie: