Pilot verondieping vaargeul Boontjes van start: eerste meetresultaten geanalyseerd
Rijkswaterstaat voert van 2025 tot en met 2027 een pilot uit in vaargeul de Boontjes in de Waddenzee. Dit gebeurt onder meer door de onderhoudsdiepte van de vaarweg te verkleinen.
De belangrijkste doelen van de pilot zijn het onderhoudsbaggervolume omlaag te brengen en de ecologische impact van het baggeren en verspreiden te verminderen.
Voorafgaand aan de uitvoering van de pilot is in het najaar van 2024 een meetcampagne uitgevoerd rond vaargeul de Boontjes en het Kimstergat. Dit ligt in de buurt van Harlingen. Deze zogenaamde nulmeting geeft inzicht in de werking van het watersysteem en het sedimenttransport. Hiermee kunnen in een later stadium de effecten van de pilot worden gekwantificeerd.
Inzicht in waterbeweging en sedimentdynamiek
Uit de nulmeting blijkt onder andere dat:
- De stroming tijdens vloed netto noordwaarts is gericht door vaargeul Boontjes, zonder aanwijzingen voor een zogenoemd hydrodynamisch wantij.
- Sedimentconcentraties in het Kimstergat en de zuidelijke Boontjes tijdens vloed hoger zijn dan tijdens eb, wat wijst op een landwaarts gerichte sedimentverplaatsing.
- De stroomsnelheden en transportcapaciteit afnemen richting het noordelijke deel van de vaargeul, wat kan leiden tot aanslibbing.
- Wind een belangrijke rol speelt in het optreden van verhoogde sedimentconcentraties, vooral bij noordwestenwind en ondiepe locaties.
- Op veel meetlocaties het residuele sedimenttransport (de netto verplaatsing over een getijcyclus) in vloedrichting plaatsvindt. De richting van dit transport blijkt mede afhankelijk van de windrichting.
- Op enkele locaties gelaagdheid in de waterkolom is waargenomen (stratificatie), met een verband tussen zoutgehalte, spuidebiet bij Kornwerderzand en sedimentconcentraties.
Vervolg en verdere analyse
Naast deze eerste analyse zijn er mogelijkheden voor verdere analyse van de meetgegevens. Bijvoorbeeld het analyseren van verticale stromings- en sedimentprofielen, dwarsstromingen in de geul en de relatie tussen gemeten sedimentconcentraties en verspreidingsgegevens. Dit zal een beter inzicht geven in sturende processen voor sedimentatie in de vaargeul en het verband met baggeren en verspreiden in en rond de Boontjes.
Naast de nulmeting zijn er in het voor- en najaar van 2025 metingen uitgevoerd, en ook voor 2026 staan aanvullende metingen gepland.
Meer informatie over Kennisprogramma Beheer en Onderhoud Waddenzee en andere rapporten.
