Goed jaar voor zeegrasherstel Waddenzee

Gepubliceerd op 6 september 2023Natuur en LandschapAangemaakt door Rijkswaterstaat Noord-Nederland

De oppervlakte van het zeegrasveld bij Griend in de Waddenzee is afgelopen jaar weer gegroeid. Vorig jaar groeide het veld al naar zo’n 650 hectare, nu is de teller over de 1250 hectare gegaan. Ook het aantal planten is gegroeid: van 1 miljoen naar ongeveer 1,2 miljoen.

Voor het creëren van zelfredzame zeegrasvelden is veel kennis en expertise nodig. Daarom werken Witteveen+Bos, Rijksuniversiteit Groningen, The Fieldwork Company en Altenburg & Wymenga aan het 5-jarige zeegrasherstelproject. Dit doen zij in opdracht van Rijkswaterstaat.

Spectaculaire groei
Afgelopen periode hebben de onderzoekers veel metingen verricht om het zeegrasveld bij Griend, een eiland tussen Terschelling, Vlieland en Harlingen, goed in kaart te brengen. Dat het veld weer is gegroeid is bijzonder, aldus onderzoeker Laura Govers van de RuG. ,,Het veld is zowel in areaal als in aantal planten uitgebreid. Dit is het grootste herstellende zeegrasveld ter wereld.”

Planten zijn kleiner
Het zeegrasveld is weliswaar gegroeid, maar ten opzichte van vorig jaar zijn de planten die er zijn, veel minder groot. ,,Ik denk dat de meeste planten inderdaad zo’n 5 keer kleiner zijn, dan vorig jaar”, weet Govers. Veldonderzoeker Jannes Heusinkveld van The Fieldwork Company voegt toe; ,,De planten in de donorpopulaties in Duitsland hebben ongeveer dezelfde grootte. Het lijkt dus echt een seizoenstrend te zijn.”

Zoektocht nieuwe geschikte locaties
Naast het zeegrasveld bij Griend is dit jaar ook voor het eerst op vier andere locaties zeegras gezaaid en aangeplant. Hier is ook een wisselend beeld te zien. Bij Schiermonnikoog zijn de planten niet goed opgekomen of zijn reeds verdwenen. Bij Terschelling en Texel komen planten op en blijven ze staan. Bij Ameland is de groei van zeegras spectaculair. De planten zijn goed opgekomen en groeien nu goed door. De dichtheid en de planten zijn zelfs groter dan op Griend.

Klein zeegras
Naast de zoektocht naar nieuwe locaties voor zeegras, is dit jaar ook extra aandacht gegeven aan de terugkeer van klein zeegras. Wat klein zeegras bijzonder maakt, is dat het in tegenstelling tot groot zeegras, meerjarig is en ook in de winter blijft. Klein zeegras vertolkt hierdoor een belangrijke functie als biobouwer.

Verder onderzoek
De data die zijn verzameld door de metingen en de veldinspecties worden de komende tijd verder uitgewerkt en nader bestudeerd. Voor het einde van het jaar komt er dan een rapportage van. Op basis daarvan bekijkt het consortium samen met Rijkswaterstaat en stakeholders wat de precieze aanpak wordt voor volgend jaar.

Zeegrasherstel
Zeegras komt van oudsher voor in de Waddenzee en de Zuiderzee. Zoveel dat er een heuse zeegrasindustrie bestond voor ondergedoken zeegras, zoals langs het Wieringermeer. Zeegras werd onder meer gebruikt als isolatiemateriaal en bij het versterken van dijken.

Vanaf het dichten van de Afsluitdijk is zeegras grotendeels verdwenen. Niet alleen door het veranderen van de zeestromen, maar ook door de slechtere waterkwaliteit, bodemberoering en ziektes.

Kaderrichtlijn Water
Zeegrasherstel is als doel opgenomen in de Kaderrichtlijn Water (KRW). Rijkswaterstaat heeft nu de opgave om daar aan te werken, zowel in de Waddenzee als de Zeeuwse Delta. Zeegras biedt veel voordelen, zo legt het onder meer ronddwarrelend slib vast, vormt het leefgebied voor vis en slakken, en legt het veel CO2 vast.