Opgeruimd zwerfafval Griend in kaart gebracht

Gepubliceerd op 2 september 2020Onderzoek en MonitoringAangemaakt door Rijkswaterstaat

Het meeste afval op het onbewoonde eiland Griend in de Waddenzee komt van consumenten en de (internationale) visserij. Het grootste deel is uit Nederland afkomstig, maar een deel komt ook uit de ons omringende landen.

Dit blijkt uit onderzoek van Wageningen University & Research (WUR). De onderzoekers baseren de resultaten op een gedetailleerde analyse van 340 kilogram zwerfafval dat door tientallen vrijwilligers van Natuurmonumenten op Griend is verzameld tijdens een opruimdag in september 2019. Uiteindelijk zijn zo’n 3.700 stuks afval in kaart gebracht.

Plasticafvalonderzoek
Het onderzoek is in opdracht van Rijkswaterstaat uitgevoerd. De natuurbeheerder wil meer inzicht in de vraag waar afval vanuit de Waddenzee vandaan komt. Het onderzoek naar het zwerfafval op Griend is een verdieping van het meerjarige plasticafval-onderzoek dat Rijkswaterstaat en de Waddenunit (Ministerie LNV) gezamenlijk uitvoeren met medewerking van Bureau Waardenburg. [LINK: https://www.rijkswaterstaat.nl/nieuws/2020/02/resultaten-monitoring-zwerfafval-waddenzee-2019.aspx]

Centraal bij het onderzoek op Griend staan de vragen: waar komt het afval vandaan, van wie is het afkomstig en wat zijn de onderliggende oorzaken dat dit afval in de Waddenzee terechtkomt? Deze informatie helpt Rijkswaterstaat en andere partijen bij het zoeken naar oplossingen. Immers, hoe beter de oorsprong en de effecten van het afval in beeld zijn, hoe effectiever de bestrijding kan zijn.

Vleesverpakkingen
Het consumentenafval bestond voornamelijk uit etensverpakkingen, snoepverpakkingen, flessen, plastic tassen, zakken en ballonnen. Een deel hiervan lijkt zwerfafval dat ook vaak op straat wordt aangetroffen, maar opvallend waren ook de plastic verpakkingen van groenten en vlees met Nederlandstalige opschriften. Hieruit blijkt dat er ook Nederlands huishoudelijk afval, dat normaal gesproken in vuilniszakken gaat, in de Waddenzee terechtkomt; door wie of wat en in hoeverre dit vaker gebeurt is op basis van de analyse niet te achterhalen.

Internationaal
Hoewel de visserij in Nederland al veel doet om het afval op te ruimen en/of in te zamelen, wordt er toch nog relatief veel afval uit deze bedrijfstak gevonden. Het visserijafval bestond vaak uit operationeel afval: afval dat het resultaat is van handelingen aan boord van het schip. Het gaat onder meer om stukken pluis, touw, netten en rubberen handschoenen. De onderliggende oorzaak is dat afval aan boord niet voldoende wordt verzameld, opgeslagen en/of bij de haven ingeleverd. In welke verhouding dit afval afkomstig was van Nederlandse schepen of buitenlandse schepen en hoeveel vaartuigen hierbij betrokken waren, konden de onderzoekers niet vaststellen.

Goed gesprek
Projectleider Floris van Bentum van Rijkwaterstaat is blij met de uitkomsten van het zogenaamde Litter-ID onderzoek. ,,De bronnen en herkomst van het zwerfafval zijn zo goed mogelijk in kaart gebracht. Dit nemen we mee in reguliere overleggen met beheerders en andere partijen. Er zijn nu al veel goede initiatieven om afval in te zamelen en de bewustwording groeit. Maar blijkbaar is er ruimte voor verbetering. Daar willen we graag het gesprek over aangaan.”

Duurzame aanpak zwerfafval Waddengebied
Rijkswaterstaat werkt, samen met andere organisaties, aan een duurzame aanpak van zwerfafval in het Waddengebied. Het gaat dan om zowel preventie, monitoring, handhaving als opruimen. Doel is om het beheer op het gebied van zwerfafval te verbeteren. Ook kijken we naar mogelijkheden voor het inzetten van communicatie en gedragsverandering. Meer weten? Kijk op de website Afval Circulair.

DOWNLOAD volledig rapport
https://research.wur.nl/en/publications/resultaten-bronanalyse-zwerfafval-griend-resultaten-van-een-gedet