Investering in proef met opslag zoet water op Texel
Het Waddenfonds investeert € 850.000,-- in Zoete Toekomst op Texel, een project dat op grote schaal regenwater opvangt voor de irrigatie van landbouwgronden. De pilot moet een oplossing bieden aan agrariërs op de Waddeneilanden die steeds meer te kampen hebben met grote droogte, ook door klimaatverandering. Als de proef op Texel lukt, kunnen ook boeren op de andere Waddeneilanden ervan profiteren.
Zoete Toekomst is onderdeel van het Investeringskader Waddengebied (IKW), waarbij de Waddenprovincies zorgdragen voor financiering van omvangrijke en meerjarige projecten. De totale investering in Zoete Toekomst bedraagt € 1,8 miljoen. De provincie Noord-Holland, de gemeente Texel en het Hoogheemraadschap dragen € 735.000,-- bij. De resterende twee ton is afkomstig van private fondsen en een aantal boeren op Texel.
Agrariërs op de eilanden hebben extra last van droogte omdat er geen aanvoer is van zoetwater van rivieren en het IJsselmeer. Ook mag het drinkwater dat via een leiding aangevoerd wordt vanaf de vaste wal niet gebruikt worden voor beregening. Daar komt nog eens bij dat het regenwater dat op de eilanden valt, afgevoerd wordt naar de Waddenzee. Het probleem wordt nog eens vergroot door de klimaatverandering, waarbij grote periodes van droogte zich afwisselen met zware regenbuien. Het vasthouden van regenwater door middel van opslag in reservoirs zou daarom een mogelijke oplossing kunnen zijn.
Nijpend probleem
Het kennisproject behelst het ontwikkelen van twee ondergrondse opslagsystemen van circa 50 tot 100 hectare met elk 15 tot 20 waterputten. Hier komen ook installatiegebouwtjes met daarin een waterpomp. Er kan naar verwachting jaarlijks in totaal 300.000 m3 water ondergronds worden vastgehouden. Via irrigatieleidingen wordt het hemelwater vervolgens naar de landbouwgronden geleid. Ook wordt gekeken of er zoet water uit de duinen via leidingen naar de waterputten kunnen worden vervoerd. Het is nadrukkelijk een kennisproject, dat bij succes tot uitrol kan leiden op andere Waddeneilanden en het vaste land.
“We hopen dat de pilot slaagt. Voor de eilandboeren zou het een oplossing kunnen bieden voor een steeds nijpender probleem in hun bedrijfsvoering. Maar ook de flora en fauna op de landbouwgronden zijn erbij gebaat. Zo snijdt het mes aan twee kanten’’, aldus gedeputeerde Cees Loggen, tevens bestuurslid van het Waddenfonds.
De proef begint deze zomer en duurt tot eind 2023. Een langere periode is nodig omdat niet elk jaar hetzelfde is qua regenval en droogte. Ook wordt onderzocht wat de effecten zijn op de omgeving, vooral op nabijgelegen natuurgebieden. Een hogere grondwaterstand zou de kwel kunnen wegdrukken. Om die reden zal een speciaal monitoringsplan worden opgezet.
Het project past in de doelstelling van het Waddenfonds om zoet water slim te benutten en vast te houden, zodat Waddeneilanden op dit vlak zelfvoorzienend kunnen worden. Ook het doel duurzame economische ontwikkeling, specifiek het verduurzamen van de agrarische sector, draagt bij aan de doelstelling.