Waddenfondsproject ‘Terpen- en wierdenland, een verhaal in ontwikkeling’ feestelijk afgesloten

Met een symposium in Warffum op 4 oktober en in Hallum op 6 oktober wordt het project ‘Terpen- en wierdenland, een verhaal in ontwikkeling’ afgerond. Vier jaar hebben landschapshistorici en archeologen van de Rijksuniversiteit Groningen samen met bewoners de geschiedenis van drie Groningse wierdedorpen en drie Friese terpdorpen in kaart gebracht. De resultaten zijn op verschillende manieren zichtbaar gemaakt voor bewoners en bezoekers. Daarnaast worden de gegevens gebruikt om te voorkomen dat bijvoorbeeld nieuwe wegen of woningen in de toekomst een historisch waardevolle structuur vernietigen.

Terpen en wierden zijn identiteitsbepalende elementen in het Fries-Groningse waddengebied. Ze maken de rijke geschiedenis van het gebied zichtbaar. Niet alleen de woonheuvels zelf, maar ook het omliggende landschap vertelt het verhaal van de strijd tegen het water van de Waddenzee en de bewoning van dit ooit ruwe en meedogenloze, maar ook zeer vruchtbare land. Veel van die geschiedenis is in de loop der eeuwen uitgewist. Vooral vanaf eind 19de, begin 20ste eeuw gingen veel sporen verloren. Terpen en wierden werden afgegraven en verkavelingsstructuren verdwenen door bebouwing, schaalvergroting in de landbouw en nieuwe (spoor)wegen.

Unieke verhalen
Met die ontwikkelingen dreigde een bijzonder cultuurlandschap te verdwijnen. Het project ‘Terpen- en wierdenland, een verhaal in ontwikkeling’ is bedoeld om het tij te keren. Met het in kaart brengen van de geschiedenis van zes dorpen is aangetoond dat elke terp en wierde naast de gezamenlijke geschiedenis ook een eigen uniek verhaal te vertellen heeft. Een verhaal dat de moeite is om te behouden en zichtbaar te maken.

Daaraan heeft elk dorp op zijn eigen manier invulling gegeven. Zo heeft Godlinze een app ontwikkeld waarmee bezoekers zich virtueel op het grafveld bij het dorp kunnen wanen in de tijd dat de bekende Groningse terponderzoeker Van Giffen er opgravingen deed. Wijnaldum kreeg een terptoren met een reliëfmaquette die de geschiedenis laat zien. In verschillende dorpen zijn stekjes geplaatst; bankjes gemaakt door beeldend kunstenaars met een verwijzing naar de historie.

Kennis delen
Ook tijdens het symposium worden de dorpsverhalen gedeeld. In Warffum vertellen de onderzoekers van het Terpencentrum en van het kenniscentrum Landschap wat het project aan kennis over het gebied heeft opgeleverd. In Hallum presenteren de dorpen zelf hun verhaal en vertelt projectleider Karin Sjoukes van Landschapsbeheer Groningen wat de resultaten zijn van vier jaar onderzoeken en ontwikkelen. Daarnaast staat hier een verhalenroute op het programma door het oude centrum van het dorp onder leiding van gidsen die laten zien hoe het dorp zich vanaf zijn ontstaan als terpdorp de vroege middeleeuwen heeft ontwikkeld.

Boekpresentatie
Na afloop van de feestelijke afsluiting in Hallum geeft Erik Betten een signeersessie. Betten, bekend als schrijver en journalist, heeft het verhaal dat in het project is ontwikkeld, in opdracht van de projectpartner opgetekend. Het rijk geïllustreerde boek Terpen en Wierdenland leest als een reisgids door de geschiedenis. Het boek wordt in Hallum gepresenteerd en kan daar worden aangeschaft. Na 6 oktober is het verkrijgbaar via de boekhandel en Uitgeverij Noordboek.

Over het project
Het project Terpen- en wierdenland, een verhaal in ontwikkeling is een samenwerking tussen het Terpencentrum en het Kenniscentrum Landschap van de Rijksuniversiteit Groningen, Landschapsbeheer Friesland en Landschapsbeheer Groningen en Museum Wierdenland. Voor het symposium en het opleveringsfeest werken de projectpartners samen met de Waddenacademie.

‘Terpen- en wierdenland, een verhaal in ontwikkeling is mogelijk gemaakt door het Waddenfonds, de provincies Fryslân en Groningen en de gemeenten De Marne, Eemsmond en Delfzijl.