Natuurorganisaties aan de slag met hun achterban
Natuurorganisaties zijn op zoek naar meer particuliere bijdragen om het beheer van natuur en landschap vorm te geven. In de praktijk werken ze soms al samen met burgers, bedrijven en overheden. Op welke manier gebeurt dit? Onderzoekers van LEI Wageningen UR zijn op zoek gegaan naar de belangrijkste ontwikkelingen in de bijdragen van de achterban en hoe natuurorganisaties met hen samenwerken.
De onderzoekers hebben via een enquête gegevens gekregen van 55 natuur- en landschapsorganisaties. Ook zijn 15 interviews gehouden. Het blijkt dat meer organisaties de laatste jaren bijdragen van bedrijven en vrijwilligers krijgen, terwijl het aantal organisaties met een stijging of daling van haar leden elkaar in evenwicht houdt. Zij zijn hun achterban meer als doelgroep gaan koesteren, maar zien hen nog niet vaak als partner.
Gelijkwaardige samenwerking
De samenwerking tussen natuurorganisaties en samenleving wordt vaak nog volgens de ideeën vanuit de natuurbescherming ingevuld. Sommige natuurorganisaties willen een meer gelijkwaardige samenwerking en noemen voorbeelden waarin zij initiatieven van vrijwilligers ondersteunen. Zo bieden zij via hun ledennetwerk burgers en bedrijven de mogelijkheid om hun initiatieven te verbinden en op te schalen. Natuurorganisaties zouden zelf ook vaker dan nu kunnen deelnemen aan lokale netwerken waar natuurbeheer onderdeel is van het werken aan duurzaamheid.
Co-creatie
Tot voor kort werd het beheer van natuur en landschap primair als een taak van de overheid gezien. Natuurorganisaties zorgden grotendeels voor de implementatie. Er lijkt nu meer ruimte te ontstaan voor particulier initiatief waarin burgers en bedrijven hun doelen samen met die van natuurorganisaties en overheden realiseren, dan wel zelf hun doelen realiseren (zoals via burgerparticipatie). In deze nieuwe situaties kunnen natuurorganisaties het initiatief ondersteunen of mee samenwerken. Omdat burgers en bedrijven zelf weinig mogelijkheden hebben om natuurbeheer te realiseren, bevelen de onderzoekers aan om als nieuwe sturingsfilosofie in te zetten op samenwerking waarbij zowel burgers en bedrijven als overheden en natuurorganisaties het initiatief hiertoe kunnen nemen. Zoals ook elders in de maatschappij waarin overheden meer met particuliere initiatieven willen optrekken, wordt het dan meer een kwestie van co-creatie en de wens om te luisteren en op het goede moment te delen.
Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het Planbureau voor de Leefomgeving en de WOT Natuur & Milieu.