Regels cranberrypluk op Vlieland

Er is de afgelopen jaren veel om het plukken van de cranberry's op Vlieland te doen geweest. Zoveel, dat Staatsbosbeheer voor 2011 nu duidelijke regels heeft opgesteld. Samen met politie zal Staatsbosbeheer erop toezien dat die regels ook worden nageleefd.

Pluk van bessen, wilde appels en kruiden voor eigen gebruik, behoort tot de luxe die aan het wonen op een eiland zit en brengt geen schade met zich mee. Pluk van beschermde soorten, zoals witte berkenboleet en jeneverbes, is echter altijd verboden. De cranberry is weliswaar geen beschermde plant, maar in de Algemeen Plaatselijke Verordening (APV) van de gemeente Vlieland is hij als bijzondere plant aangemerkt, die niet zonder toestemming geplukt mag worden. Die bepaling is opgenomen om schade aan de natuur te beperken.

Officieel is bovendien vergunning van de grondeigenaar of beheerder nodig om uit de natuur te mogen oogsten. Voor 2011 is de pluk van cranberry's vrijgegeven van 1 september t/m 31 december, van 8.00 tot 18.00 uur. Niet overal mag met de bak worden geplukt; dit is met bordjes aangegeven.
Een drietal gebieden wordt vrij gehouden voor de handplukkers:
• het cranberryveld langs de Postweg ten oosten van Bomenland;
• het heideveldje ten zuidoosten van Stortemelk;
• het veldje langs het Ankerpad/Kantonnierspad, ten zuidwesten van de ruiterroute.

Plukken met bak of kam is alleen toegestaan met vergunning en voorbehouden aan inwoners van Vlieland. Dat geldt voor commerciële partijen en voor particulieren. De vergunning kan op het kantoor van Staatsbosbeheer (Dennenlaan 4) worden aangevraagd. Dit kan van 9.00 tot 11.00 uur, van dinsdag t/m donderdag.

Commerciële pluk
Vorig jaar heeft ondernemer Harry Jurjens met zijn Cranberry company op Vlieland bessen geplukt, die commercieel zijn verwerkt. Na een grondige evaluatie heeft Staatsbosbeheer besloten dit jaar vergunningen voor commerciële pluk af te geven. Die bedrijven betalen niet alleen voor de vergunning, maar ook voor de oogst. Dit jaar wil Jurjens met leerlingen van vmbo De Krijtenburg een plukactie houden. Op donderdag 8 september gaat hij met de leerlingen het veld in om een vaatje bessen te plukken. Dat vaatje wordt daarna geveild, zoals traditiegetrouw op Vlieland ook met het eerste vaatje nieuwe haring gebeurt. De opbrengst gaat naar een stichting die zich bezig houdt met behandeling van de ziekte van Lyme. Lyme is een ziekte die door teken kan worden overgebracht. Om te voorkomen dat juist het veldje waarin de leerlingen gaan plukken al voor de 8ste is leeggeplukt, heeft Jurjens in overleg met Staatsbosbeheer daar rondom bordjes geplaatst.

Cranberry of Grote Veenbes
De Cranberry (Vaccinium macrocarpon) wordt ook wel Lepeltjesheide of Grote Veenbes genoemd. De plant is naaste familie van de Rode en Blauwe Bosbes, twee soorten die van oudsher in Europa voorkomen. Dat doet de cranberry niet. Wikipedia.nl meldt over de plant: 'De soort komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika en is in Nederland een exoot. Het verhaal gaat dat in 1845 een vat bessen op Terschelling aanspoelde, waarna de soort in Nederland inburgerde.'
De bessen waren toen in Amerika al in cultuur gebracht. Door hun hoge gehalte aan vitamine-C waren de bessen een goed middel om op lange zeereizen scheurbuik tegen te gaan. Op Terschelling gedijden de veenbessen goed, maar binnenslands was weinig afzet. Rond 1900 werden de bessen in het wild geplukt, opgekocht en verscheept naar Engeland. Toen Staatsbosbeheer in 1909 de duinen in beheer kreeg, werden delen van Terschelling aan enkele cranberrybedrijven verpacht. Dat is tot op dag van vandaag zo.