Maak van Afsluitdijk veilige en natuurlijke buffer
"Bij de versterking van de Afsluitdijk kan en moet de ecologie van de Waddenzee en het IJsselmeer worden verbeterd." Die oproep doet de Waddenvereniging aan het Bestuurlijk Overleg Afsluitdijk, mede namens een groep van experts en belanghebbenden.
In de besluitvorming over de toekomst van de Afsluitdijk moet ruimte worden gelaten voor een innovatieve aanpak, die meer veiligheid biedt door in te spelen op natuurlijke processen. Dit sluit aan bij conclusies van de Commissie Nijpels.
Het advies dat de Waddenvereniging op 25 november aan het Bestuurlijk Overleg Afsluitdijk presenteerde is het resultaat van de 'Schetsschuit Afsluitdijk'. Dit werkatelier van experts en belanghebbenden adviseert om de veiligheid van de Afsluitdijk ook te verbeteren met behulp van meer natuurlijke ingrepen. Genoemd zijn een klimaatbuffer van kwelder en zeegrasvelden aan de westelijke kop in de Waddenzee, een zout-zoet overgang aan de oostelijke kop aan IJsselmeerzijde en een groene, overslagbestendige dijk.
De Waddenvereniging bracht op 17 november experts en belanghebbenden bijeen op een schip in Kornwerderzand aan de Afsluitdijk om te zoeken naar een veilige en natuurlijke inrichting van de Afsluitdijk. Doel van dit soort werkateliers is met betrokkenen te zoeken naar mogelijkheden om in het waddengebied waterveiligheid te bereiken in combinatie met verbetering van de biodiversiteit. En dat in het licht van het veranderende klimaat. Steeds wordt gezocht naar gebruikmaking van de natuurlijke processen en naar koppeling met andere belangen. Tijdens de schetsschuit Afsluitdijk is de klimaatbuffer aanpak bij de Afsluitdijk in schetsen uitgewerkt. Dit leidde tot de volgende hoofdlijn:
Verbeteren van de ecologie
* Om de trek van bijvoorbeeld zalm, paling en spiering door de Afsluitdijk mogelijk te maken, is het slechten van de fysieke barrière niet voldoende. Een zout-zoet overgang in aansluiting op de vispassage is onmisbaar om de vissen te laten acclimatiseren.
* Een zout-zoet overgang kan worden ingericht bij de sluizen van Kornwerderzand en de nieuw te bouwen spuisluis, zonder dat de zouttong zich verspreidt over het IJsselmeer. Voor de langere termijn is een robuuste brakwaterzone ontworpen aan weerszijden van de Afsluitdijk.
* De westkop van de Afsluitdijk kan aan de Waddenzeezijde een proeftuin voor natuurlijke klimaatbuffers worden. In het ondiepe deel kunnen kwelders ontwikkeld worden, waarbij de bufferende werking voor de dijk kan worden bestudeerd. Voor herstel van zeegrasvelden doen zich hier ook kansen voor.
Met de inrichtingen valt veel te combineren: vis- en schelpdierteelt, recreatie, ' blue energy' en een duurzaamheidscentrum. De dijk zelf kan overslagbestendig worden gemaakt door het binnentalud te versterken met beton of asfalt en te bekleden met gras en door het buitentalud op te ruwen. De presentatie 'Schetsschuit Afsluitdijk' is te vinden op de website van de Waddenvereniging.