Een prachtig plan, maar op de verkeerde plek

Er mogen in de Waddenzee geen windturbines worden geplaatst. Cursief en onderstreept staat deze bepaling in de Planologische Kernbeslissing (PKB) voor de Waddenzee. Op pagina 17 om precies te zijn. Dit 'streekplan' van de rijksoverheid voor Nederlands grootste natuurgebied heeft een looptijd van 2007 tot 2016. Het gisteren gepresenteerde plan van windenergievereniging Web Friesland lijkt voorlopig weinig kans van slagen te hebben. Het plan behelst de plaatsing van dertig megaturbines van elk 7 MW op een nieuwe, halve ovaalvormige dijk in het wad. De uiteinden hebben verbinding met de Afsluitdijk. Zodoende ontstaat een valmeer, dat met hulp van de turbines gevuld wordt. Door dit water vervolgens in IJsselmeer of Wad te laten 'vallen' ontstaat waterkrachtenergie. Alleen al voor de turbines gaat het om een investering van circa 240 miljoen euro.

Volgens voorzitter Peter Timmer uit Dronrijp, al 25 jaar betrokken bij de Friese windenergiebranche, vormt het plan geen aantasting van de Waddenzee. "Ze komen te staan aan de rand van een iets groter IJsselmeer." Hij somt verder als voordeel op dat de turbines niet zichtbaar zijn voor automobilisten en dat er van slagschaduw geen sprake zal zijn. Maar Timmer stelt zich flexibel op. "Als deze locatie tot onoverkomelijke bezwaren leidt, is er altijd te praten over molens aan de andere kant van de Afsluitdijk."

Directeur Hidde van Kersen van de Waddenvereniging spreekt van een prachtig plan, maar op de verkeerde plek. "Naast de PKB druist het ook in tegen Natura 2000. Overheden zullen geen bouwvergunning afgeven. We hoeven zelf niet in actie te komen", aldus Kersen. Hij verwijst in dit verband naar de voorkeur van milieuminister Jacqueline Cramer om windenergie in het Noorden te concentreren in de kop van Noord-Holland en bij de Eemshaven. De Tweede Kamerleden Liesbeth Spies (CDA) en Diederik Samsom spreken beiden van een interessant voorstel. "Maar zou het niet op een andere, minder gevoelige locatie kunnen", vraagt Spies zich af.

Samsom brengt in herinnering dat turbines op de Afsluitdijk een erg gevoelig item is. Friesland en Noord-Holland weten daar van mee te praten. De provinciebesturen hadden met energieconcern Nuon het ambitieuze plan opgevat om aan weerszijden van de Afsluitdijk 99 windmolens te plaatsen. Toenmalig Vrom-minister Jan Pronk zag er niets in en het ging dus ook niet door. Een jaar later waagde Web Friesland haar eerste poging: een kleinschalig windpark van 11 turbines tussen Kornwerderzand en Breezanddijk. Het plan stierf een stille dood. Volgens Timmer is de tijdsgeest zijn windorganisatie nu beter gezind. "De Afsluitdijk moet worden verhoogd, het klimaatprobleem aangepakt. Met ons plan vang je twee vliegen in één klap."