Ongewenste vreemdelingen versus knuffeldieren
Door: Halbe Hettema, Leeuwarder Courant.
Vossen en edelherten versus zeehonden en visotters. 2009 heeft eens te meer duidelijk gemaakt dat de mens beschikt over leven of dood van dieren.
De mens bepaalt welk dier tot het uiterste beschermd moet worden en welk ander dier niet welkom is. Nooit eerder viel dit verschijnsel zo op als in het afgelopen jaar. Illegaal uitgezette edelherten op Terschelling moeten het loodje leggen. Vossen die op Vlieland dood en verderf hebben gezaaid in broedkolonies, wacht hetzelfde lot. Aan de andere kant: de zeehondenstand in de Waddenzee komt op recordhoogte en als een aantal jonge dieren ziek raakt, knuffelt en verpleegt de mens de beestjes. Otters zijn bewust uitgezet in onze contreien. Om ze te behoeden voor dodelijke aanrijdingen op drukke wegen, wordt alles op alles gezet bij het inrichten van zogenoemde faunapassages. Het zijn prachtige verhalen over de uitgezette vossen en reeen.
Waar anders dan op Waddeneilanden kunnen zulke gekkigheden zich afspelen? Een stel mannen dat op Terschelling in de kroeg zit, bedenkt dat edelherten een aanwinst zijn voor de eilander natuur. Zulk borrelpraat hoeft niet ongewoon te zijn, maar dat ze dan ook nog de daad bij het woord voeren en illegaal een roedel herten naar Terschelling halen… Dit verhaal begon al in november van het vorige jaar. Dertien maanden later is het nog altijd actueel.
De vossen op Vlieland werden een half jaar geleden ontdekt, nadat ze een slachting hadden aangericht in vogelkolonies. Sindsdien is de vervolging van de roofdieren aan de gang. Ze zijn geschoten en in klemmen gevangen. Volgens waarnemers moet er nog een exemplaar over zijn. Een volwassen vrouwtje, dat nu ook nog wordt belaagd. Ook al zou de vos met dit ene exemplaar uit zichzelf wel uitsterven. Het natuurministerie en Staatsbosbeheer willen kennelijk geen risico meer lopen met het roofdier. Het grote verschil tussen het uitzetten van herten en vossen zit in de aard van de beesten. Edelherten doen geen ander wezen kwaad. Ze worden op Terschelling niet geaccepteerd omdat hun aanwezigheid als faunavervalsing wordt beschouwd. De Vlielander vossen hebben de uit menselijk oogpunt nare eigenschap dat ze hele broedvogelkolonies plunderen. Op het vasteland is dat al lang een gegeven, maar omdat voor zover bekend nog geen vos kans heeft gezien zich op eigen gelegenheid op een Waddeneiland te vestigen, wordt dit dier beschouwd als ongewenste vreemdeling. De vossen van Vlieland moeten dus dood, net als de edelherten van Terschelling.
Maar wie kent het verhaal van Columbus nog? Een ree die in 1992 door jagers illegaal naar Terschelling werd gehaald en destijds voor vergelijkbare ophef zorgde als de herten van nu? Columbus mocht blijven, waarschijnlijk samen met een paar soortgenoten, want op het eiland leeft nu een grote, welvarende reeënpopulatie. De mens heeft het voor het zeggen. Hoe hoger het knuffelgehalte van het dier is, hoe meer hij gewenst lijkt. Kijk een zeehond in de ogen en u zult op slag vertederd raken. Hetzelfde geldt voor de otter, die bekend staat als de zeehond van het zoete water. Het gaat zover dat otters worden uitgezet in een omgeving waar het risico op een dodelijke aanrijding groot is. Zieke zeehonden worden massaal opgevangen, zonder dat het uit oogpunt van populatieomvang noodzakelijk is.
Maar mensen willen dat nu eenmaal graag, zelfs als de kans aanwezig is dat eerder opgevangen dieren besmettelijke ziekten meenemen naar zee als ze de vrijheid terug krijgen.