Europese actie voor trekkende vis
LAUWERSOOG - Een Europees samenwerkingsverband moet ervoor zorgen dat vissen ongehinderd van zout naar zoet water en omgekeerd kunnen zwemmen. Zeven landen uit de Noordzee-regio doen mee aan dit project, dat de redding moet zijn voor soorten als paling, zalm en steur.
De eerste ontmoeting van de partners was gisteren in Lauwersoog, met het Groningse waterschap Noorderzijlvest als gastheer was. De vissoorten waar het om gaat zijn een deel van hun leven aangewezen op zee, om te paaien, maar ze groeien op in zoet water. Ze moeten dus heen en weer kunnen zwemmen. Gemalen en sluizen belemmeren vaak de vrije doorgang.
Dit is een van de grote problemen waarmee bijvoorbeeld de paling mee kampt. De sluizen bij Lauwersoog lijken een niet te nemen barricade, zo zag het internationale gezelschap van waterbeheerders. Als het zeewater eens een keer even hoog staat als het water in het Lauwersmeer, worden de sluizen wagenwijd opengezet om de vissen hun gang te laten gaan. Die situatie doet zich volgens Jeroen Huisman van Noorderzijlvest maar zo'n honderd keer per jaar voor, en dan vaak niet langer dan een half uur.
Als er wordt gespuid worden de vissen uit het zoete water wel meegezogen naar zee, maar de beesten van de andere kant komen normaal niet verder dan de sluisdeuren, zo lijkt het. In werkelijkheid valt dat toch wat mee, stelt Huisman, want tussen de sluisdeuren zit enige ruimte die wordt afgeschermd door grote flappen van rubber.
De drang van de vis om naar binnen te gaan is zo groot, dat een flink aantal langs deze flappen weet te glippen, vooral kleine palingen en stekelbaarsjes. Er is de waterbeheerders niettemin veel aan gelegen de vismigratie te stimuleren. Voor Noorderzijlvest houdt dit volgens bestuurder Carla Alma in dat er in het hele stroomgebied van het waterschap dertien knelpunten moeten worden opgelost voor de vis een vrije doortocht heeft in alle waterlopen die via het Reitdiep in het Lauwersmeer uitkomen.
Alle zeven landen die aan dit project meedoen, kennen vergelijkbare problemen. Ze hebben samen 6,4 miljoen euro beschikbaar om maatregelen te treffen. De helft daarvan komt van de Europese Commissie, de andere helft is voor rekening van de deelnemende organisaties. Noorderzijlvest draagt 450.000 euro bij.