Erfpacht kwestie van water bij de wijn
De Tweede Kamer worstelt om de knokkende eilanders en Staatsbosbeheer uit elkaar houden. Heel voorzichtig komt een oplossing in zicht. Eentje waarbij iedereen in moet leveren.
DEN HAAG - "Grond is emotie", zo verwoordde Peter Overwater van het gelijknamige rentmeesterskantoor het gisteren. De gemoederen over de erfpachtkwestie lopen hoog op. Op de eilanden, en gisteren in de Tweede Kamer.
Voorzitter Elco Brinkman van de raad van toezicht van Staatsbosbeheer (SBB) zette de deur gistermiddag heel voorzichtig op een kier. De bosbeheerder is e-ven-tu-eel bereid te praten over de afdracht van gronden met een gemeenschappelijk nut aan Waddengemeenten.
Directeur Chris Kalden schopte de deurstopper er onmiddellijk weer tussenuit door te beweren dat daar dan wel voor betaald moet worden. Anders krijgt hij ruzie met LNV of Financiën. Dat is voor gemeenten onbespreekbaar en onbetaalbaar, had Jurrit Visser van Terschelling eerder al gezegd.
"Dan hoeven we het er niet eens over te hebben. We zijn weer terug bij af”, verzuchtte kamerlid Lutz Jacobi niet voor het eerst. Over alle andere punten worden de partijen het niet eens. Een lagere canon voor de eilanden, kan SBB niet verkroppen. Er kwam bijval van experts. "Dat is in strijd met de rechtsgelijkheid en je zou je zelfs kunnen afvragen of het niet staatssteun aan een beperkte groep erfpachters is", aldus Michiel de Koe van de Nederlandse Vereniging van Rentmeesters.
Afschaffing van de erfpacht dan? Onbespreekbaar voor SBB. Brinkman vreest dat natuurbeheer dan in het geding is. "Voorkom dat het een steenwoestijn wordt."
Meer kans van slagen heeft de suggestie van rentmeester Overwater, die opperde dat Staatsbosbeheer een bepaald percentage van de erfpachtopbrengst in het eiland zou kunnen steken. De kamer reageerde verheugd, bestuurders voorzichtig. Bij hen overheerst, door schade en schande wijs geworden, de scepsis. "We willen dan geen korting op de beheersvergoeding, geen sigaar uit eigen doos", waarschuwde Visser.
De kamer riep de partijen op er voor het volgende debat op 26 november vooral zelf uit te komen. Dat gaat niet gebeuren. Daarvoor staan de partijen te ver uit elkaar. De Kamer moet dus beslissen of ze natuurminister Gerda Verburg, niet de meest buigzame van het stel, terug zal fluiten.
Gaan ze akkoord met het voorstel, dan kan dat grote gevolgen hebben voor de leefbaarheid op de eilanden. Dat is lastig uit te leggen. Maar het is aan de rest van de Nederlandse erfpachters en Staatsbosbeheer weer lastig te verklaren dat de Wadden een andere benadering vergen. "Op de Veluwe is grond ook schaars", merkte Brinkman op.
Er moet iets gebeuren, en snel, aldus burgemeester Ella Schadd van Vlieland. "Bedrijven durven niet eens meer te investeren." Wat te doen in zo'n situatie? Dan kies je een oplossing waar voor elk wat wils in zit. Staatsbosbeheer geeft minstens een paar stukken grond terug en belooft te investeren in eilanden aan gemeenten, maar het erfpachtsysteem blijft overeind. Met een beetje mazzel krijgen de eilanden een aparte status.
Kamerleden hinten opvallend vaak naar de mogelijkheid van een lagere waddencanon. Dus marktconform, zoals SBB wil, maar wel met een kortinkje voor de eilanden. Een kleintje, dat wel. Er komen vast ook aparte regelingen voor de bezitters van huisjes en voor gronden met een openbaar nut, zoals een zwembad. Iedereen zijn eigen canon.
Visser leek zijn eigen lot te bezegelen toen hij zei dat "niemand ontkent dat het rechtvaardig is dat erfpachters meer gaan betalen" Erfpachters trekken straks de beurs en Staatsbosbeheer levert grond in. Wie denkt dat de champagne open kan op 26 november, komt bedrogen uit. Het wordt water bij de wijn. Voor alle partijen.