Besteed het Waddenfonds gericht

LEEUWARDEN - De steun uit het Waddenfonds moet voor 50 procent gaan naar projecten die rechtstreeks met natuur te maken hebben. De rest kan worden bestemd voor duurzame economische zaken, als er tenminste een link met de natuur is. Dit is uitgangspunt van de Wet op het Waddenfonds en daarop is het advies gebaseerd dat de Raad voor de Wadden vandaag presenteert aan minister Jacqueline Cramer van volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieu. 'Er moet nadrukkelijker worden ingezet op natuur en duurzame ontwikkeling', stelt Margreeth de Boer, die sinds september vorig jaar voorzitter is van de Raad voor de Wadden. Ze spreekt van een 'lastige materie'. Ter illustratie noemt ze de noordelijke elfstedenroute, die vorig jaar het grootste deel van het beschikbare geld opslokte. 'Het verhogen van bruggen voor de recreatievaart: hoort dat er nou wel of niet bij?'

Om een duidelijker beeld te krijgen van hoe de beschikbare 800 miljoen over twintig jaar op basis van de Wet op het Waddenfonds moet worden verdeeld, komt de raad met een streefbeeld voor 2030. Daar zijn vijf verschillende programma's aan gekoppeld. 'We moeten weten waar we over twintig jaar met de wadden willen staan', zegt De Boer. In het rapport is het een ideaalbeeld geworden, met duurzaamheid als belangrijk kenmerk. Zo wordt over de economische activiteiten geschreven dat ze in 2030 zo zijn vormgegeven, dat ze op de een of andere wijze bijdragen aan de versterking van de natuur van de Waddenzee. Tegen die tijd moet er het nodige zijn veranderd. De visserijsector heeft geen bodemberoerende activiteiten meer, de mosselzaadvanginstallaties zijn mobiel gemaakt en staan maar een kort deel van het jaar in de Waddenzee. Er is sprake van een geintegreerde visserij, die uit de voeten kan in de zee waar de voedselwebben zijn hersteld en de kraamkamerfunctie optimaal is. De havens werken samen, ieder met een eigen specialisatie. De havensteden hebben geïnvesteerd in het versterken van hun nautische kenmerken. Karakteristieke bedrijvigheid en recreatie zorgen voor levendige stadsharten. De kustgemeenten op het vasteland zijn gewild bij toersiten geworden. Boeren spelen nog een grote rol in het buitengebied, maar ze hebben zich aangepast Ze werken, vaak onder de vlag van een waddenkeurmerk, op een duurzame manier en dragen bij aan de instandhouding van het open landschap. Van de eilanden zijn drie al zelfvoorzienend wat energievoorziening betreft. Het oorspronkelijk Natura 2000-gebied biedt op geschikte plaatsen ruimte aan recreatie. In ruil daar voor is een deel van de binnenduinrand toegevoegd aan de natuur.

Om zo'n beeld realiteit te laten worden, heeft de Raad voor de Wadden programma's gemaakt met als thema's natuur, leefbaarheid, identiteit van het gebied, veiligheid en duurzaamheid. De uitwerking daarvan moet duidelijk maken hoe de grote som geld het beste verdeeld kan worden. Om de vijf jaar moet worden bekeken wat de stand van zaken is. 'Als dat nodig blijkt, kan dan worden bijgestuurd', stelt De Boer. Ze zegt er met nadruk bij dat de middelen uit het Waddenfonds alleen bedoeld zijn voor projecten die niet voor reguliere subsidies in aanmerking komen. 'Er zijn ook heel wat andere subsidiemogelijkheden. De taak van het Waddenfonds is er iets extra's aan toe te voegen.'