Noorden paradijs voor viskwekers
Leo Hoekstra begeleidt vier noordelijke ondernemers met serieuze plannen voor een viskwekerij. Volgens de adviseur biedt het Noorden uitgelezen kansen voor een sterke aquacultuur.
LEEUWARDEN - Visbestanden staan onder druk, maar toch roepen voedingsdeskundigen de mensheid op om meer vis te eten vanwege de gezonde vetzuren. Aquacultuur is de oplossing voor deze spagaat. Het is de sterkst groeiende sector in de voedingsmiddelenindustrie. In Nederland stelt het allemaal nog niet zoveel voor. Ongeveer 135 ondernemers houden zich bezig met kweekvis van wie circa 15 actief zijn in Noord-Nederland. "Het is een kleine, maar wel ijzersterke sector met een enorme groeipotentie, vooral in Noord-Nederland", betoogt Leo Hoekstra uit Leeuwarden. Hij runt het in viskweek gespecialiseerde bureau D3-advies.
De kracht van de Nederlandse aquacultuur zit vooral in het gebruik van recirculatiesystemen. Daarbij vindt de kweek plaats in afgesloten bassins die het water voortdurend zuiveren van visafvalstoffen en voerrestanten. De vis komt niet en het water nauwelijks in aanraking met het milieu. Deze manier van viskweken heeft volgens Hoekstra de toekomst. Aquacultuur in kooien in fjorden of in zee zal de natuur en het milieu altijd blijven belasten. Hoekstra verwijst naar recent Amerikaans onderzoek naar zalmkwekerijen. Ondanks de enorme vermindering van geneesmiddelengebruik en het aantal ontsnapte vissen, blijft de wilde populatie hinder ondervinden van ontsnapte parasieten van gekweekte soortgenoten. De Europese kaderrichtlijn Water gaat stringente eisen stellen aan deze open vormen van aquacultuur, verwacht Hoekstra. Deze ontwikkelingen bieden vooral Noord-Nederland grote mogelijkheden, betoogt Hoekstra die regelmatig workshops houdt voor belangstellende boeren met als motto 'Boer zoekt vis'.
Zo telt het Noorden kennisinstituten die van groot belang zijn bij viskweek zoals watertechnologie-instituut Wetsus en Van Hall Larenstein in Leeuwarden en Sensor Universe in Assen. Dit laatste instituut is ook van groot belang omdat sensoren essentieel bij viskweek. Ze verschaffen onmisbare informatie over onder meer het zuurstofen zoutgehalte van het water en de temperatuur. Door het vastleggen van die informatie is veel te leren over het meest optimale kweekproces. Andere sterke punten zijn de aanwezigheid van visafslagen en visverwerkers in Harlingen en Lauwersoog en twee bedrijven in viskweeksystemen: Cowex in Leeuwarden en Multivis in Marum. Heel aantrekkelijk is bovenal de aanwezigheid van de zilte kuststrook langs het Wad. Dat biedt namelijk de mogelijkheid om zoute vissoorten als tong, tarbot, zeebaars en -forel en zeebrasem te kweken. De industrieterreinen in bijvoorbeeld Harlingen, Holwerd en Lauwersoog zouden prima locaties zijn. Hier kunnen kwekers ziektekiemvrij zilt grondwater oppompen en kleine hoeveelheden zout afvalwater lozen. In opdracht van Sensor Universe heeft Hoekstra onlangs noordelijke bestuurders een plan gepresenteerd om de noordelijke aquacultuur een stimulans te geven. Op dit moment begeleidt hij vier ondernemers met serieuze plannen voor viskweek. "En als we het slim aanpakken, als alle partijen in de keten samenwerken, kunnen dat er veel meer worden. Dan krijgt het Noorden een nieuwe sterke economische bedrijfstak. Vooral de kuststreek, die kampt met leegloop, kan zo’n economische oppepper wel gebruiken."