Grotere rol voor boeren bij het beheer van het waddenlandschap
Boeren moeten een grotere rol krijgen bij het beheer van het cultuurlandschap in het waddengebied.
Dat staat in het Pleidooi van Pingjum, dat op 4 juni aan de voorzitter van het Regionaal College Waddenzee, de heer J.G.M. Alders, is aangeboden. Het onderhoud van cultuurhistorische landschapselementen kan zo worden gegarandeerd.
De waddeneilanden en waddenkust hebben een uniek landschap met een heel eigen geschiedenis. Dat verleden is nog altijd in het landschap af te lezen. Oude kreken, terpen met boerderijen, opeenvolgende dijken en eendenkooien maken de geschiedenis zichtbaar. Daardoor is het gebied aantrekkelijk om er te wonen, te werken of te recreëren. Om dat zo te houden is onderhoud nodig. Als er goede regelingen zijn die landschapsbeheer mogelijk maken, dan zijn boeren bereid en in staat daaraan een bijdrage te leveren. Het Pleidooi van Pingjum roept alle betrokken instanties en organisaties op daar samen voor op de bres te staan. Het Regionaal College Waddenzee, een overlegorgaan van rijk, provincies, gemeenten en waterschappen in het waddengebied, wordt gevraagd de regie op zich te nemen.
Als voorbeeld beschrijft het Pleidooi de historie van de Gulden halsband van Pingjum, een ringdijk uit de elfde eeuw die de huizen en landerijen rond het Friese dorp Pingjum eeuwenlang beschermde tegen overstromingen. Overal in het waddengebied komen zulke landschapselementen voor. Samen vormen ze 'misschien wel het grootste kapitaal' van het gebied. Om die kwaliteit ook voor de toekomst te behouden is onderhoud nodig. En dat is niet goed geregeld volgens de opstellers van het Pleidooi. Voor het beheren van ganzen, weidevogels en natuurwaarden in perceelsranden bestaan al wel goede regelingen. Maar voor cultuurhistorische landschapselementen als terpen, tuunwallen of boerenerven is meestal geen geld beschikbaar. Terwijl die elementen juist het eigen karakter van het gebied bepalen. In het Pleidooi wordt daarom bepleit bestaande regelingen voor het beheer van 'groene' landschapswaarden uit te breiden met 'gouden' diensten voor het onderhoud van cultuurhistorisch waardevolle elementen.
Het Pleidooi is opgesteld na een werkdag in december 2006 over de relatie tussen landbouw en landschap. Boeren, cultuurhistorici, landschapsbeheerders en ambtenaren spraken in Pingjum over de kansen om het cultuurlandschap beter te beheren door boeren daar meer bij te betrekken. De dag was georganiseerd door het project LancewadPlan, een samenwerkingsproject van Duitsland, Denemarken en Nederland over landschap en cultureel erfgoed in de Waddenregio.