Het grote geld uit het Wad
Er was geen demonstrant te bekennen in Moddergat, toen daar maandagmiddag de waddengaskraan werd opengedraaid.
En die zullen er volgend jaar ook wel niet zijn wanneer de gaswinning bij Vierhuizen en Lauwersoog op gang komt. De kwestie leeft niet meer na de uitruil van belangen, die onder meer een aanzienlijke investering in de natuur, het milieu en de economie van het Noorden inhoudt.
Toch is de apathie van de milieubeweging opmerkelijk in het licht van de jarenlange en soms hevige strijd met de overheid en de Nederlandse Aardolie Maatschappij, de exploitant van het gas. Weliswaar loopt er nog een bezwaarprocedure bij de Raad van State, maar ook die zal geen succes hebben. Volgens milieudeskundige en voorstander van exploitatie Wouter van Dieren is door de gaswinning weer evenwicht ontstaan tussen moraal en wetenschap. Met andere woorden, we zijn hardleers, maar uiteindelijk wint de rede het toch van de emotie en gaan we wel door de bocht.
Het gevolg liegt er ook niet om. Uiteindelijk zal de Waddenzee twintig miljard kubieke meter aardgas bijdragen aan de toch al niet geringe, maar wel snel slinkende voorraad en derhalve aan de Nederlandse economie. De woordvoerder van de NAM vatte het allemaal nogal prozaïsch samen: het wad kan de vier grote steden tien jaar van gas voorzien. Hij had in zijn voorgekookte enthousiasme beter een minder randstedelijke vergelijking kunnen maken. Bij voorbeeld: de drie noordelijke provincies twintig jaar lang. Dan had hij wellicht minder nationalistische sentimenten in Friesland, Groningen en Drenthe uitgelokt.
Want het zal toch niet toevallig zijn dat juist deze week de FNP meer gasgeld heeft opgeëist dan de 1 procent aan aardgasbaten die tot op heden in het Noorden is geïnvesteerd. Of zou het alles met de naderende statenverkiezingen te maken hebben dat de FNP dit stokpaardje maar weer eens van stal heeft gehaald? Alle baten van de wereldhaven naar Rotterdam, die van Schiphol naar Amsterdam, die van Philips naar Eindhoven en die van het aardgas naar het Noorden. Nederland is te klein voor dit soort parochiale denkbeelden.
Bovendien, geld is het probleem niet. De schatkist van Friesland is meer dan gevuld. Alleen weten we op een aantal, meest wonderlijke, vergezichten na helemaal niet wat we er mee aan moeten. En juist van de FNP hebben we tot nu toe maar weinig innovatieve en creatieve ideeën, die Friesland een impuls kunnen geven, vernomen.