Winning wadgas mag starten

De overheid heeft vandaag alle 32 benodigde vergunningen verleend. Het wachten is nu tot de Nederlandse Aardolie Maatschappij begin volgend jaar de installaties bedrijfsklaar heeft. De ministers van economische zaken en landbouw zullen de hand aan de kraan houden om schade aan de natuur te vermijden.
De vergunningen die in april al in grote lijnen klaar waren, zijn de afgelopen weken licht aangepast. Aan de wensen van Waddenvereniging en Natuurmonumenten om het toezicht op de winning te verscherpen, meer rekening te houden met schelpdieren en de huidige situatie vooraf beter in beeld te brengen, is zoveel mogelijk tegemoet gekomen.

Hierdoor kan de milieubeweging inhoudelijk weinig aan te merken hebben op het papierwerk zoals dit er nu uiteindelijk ligt. Dit is van belang voor de verdere procedure. Vrijwel alleen op de onderdelen waar de natuurclubs bezwaar tegen hebben gemaakt, kunnen ze nog via de rechter in beroep gaan.

Er is nader onderzoek verricht of de gaswinning grote gevolgen kan hebben voor de kiekendief in het Lauwersmeergebied. Waar Waddenvereniging en Natuurmonumenten zich zorgen maakten, verwacht het ministerie van landbouw geen problemen.

Op de voorlopige vergunningen is weinig commentaar gekomen. De jarenlange discussie resulteerde in slechts zeventien bezwaarschriften. Waar provincies aanvankelijk morden, kwam er geen officieel protest van die kant.

Rijk, provincies, waterschappen en gemeenten hadden op zorgvuldige wijze hoorzittingen in Groningen en Dokkum voorbereid. Maar de batterij ambtenaren trof daar totaal slechts twee belangstellenden aan, van wie één ook nog namens de Waddenvereniging kwam.
 
De vergunningprocedure voor de extra gaswinning onder de Waddenzee is heel goed voorbereid. Projectleider Hanneke Brouwer van het ministerie van economische zaken ziet de privé-sessies waarin de hoorzittingen uitmondden als een positief signaal. ,,Blijkbaar hebben we op voorhand heel wat kou uit de lucht kunnen nemen.'' Er is de afgelopen jaren veel overlegd met voor- en tegenstanders.
Hun bedenkingen en adviezen zijn bij het opstellen van de vergunningen verwerkt. ,,Dat heeft veel zorg en weerstand weggehaald'', aldus de in Leeuwarden geboren Brouwer.

Mochten de zeventien oorspronkelijke bezwaarmakers in beroep gaan tegen de toestemming die de overheid nu verleent, dan blijven de papieren vooralsnog geldig. Er zal een aparte zitting bij de Raad van State nodig zijn om de winning te schorsen in afwachting van de behandeling van de beroepszaak.

De val van het kabinet verandert niets aan de situatie. De handtekening van de inmiddels vertrokken D66-minister Laurens Jan Brinkhorst van economische zaken stond al onder de voorlopige stukken en blijft geldig. Mocht de PvdA na de verkiezingen in de regering komen dan zal die er, indien gewenst, een hele kluif aan hebben om de winning alsnog te keren. De vergunningen liggen dan klaar, de Tweede Kamer heeft zich er eerder in meerderheid achter geschaard.

De winning zal in rustig tempo starten vanuit Moddergat en later toenemen vanuit Lauwersoog en Vierhuizen. Met uiterst conservatieve berekeningen is nagegaan wat de marges zijn waarbinnen het oppompen kan zonder dat deze blijvende schade aan de natuur oplevert. Het is voor het eerst dat het rijk met zo'n zogeheten gebruiksruimte werkt.

De onafhankelijke commissie voor de milieueffectrapportage en het Staatstoezicht op de Mijnen controleren aan de hand van meetgegevens of de bodemdaling niet sneller gaat dan afge sproken. Gebeurt dit wel dan is het aan de minister van economische zaken om in te grijpen. Gaat het mis met planten of dieren dan is de minister van landbouw aan zet. Zij houden de hand aan de kraan.

De NAM stelt een begeleidingscommissie in waarin ook provincies en natuurbeweging zitting hebben om de situatie eveneens in de gaten te houden. Brouwer meent dat daarmee voldoende waarborgen ingebouwd zijn voor een verantwoorde winning.