Prestigieuze Europese prijs voor onderzoeker NIOZ Texel
Prof. dr. Gerhard Herndl van het NWO-instituut Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) op Texel heeft de 2006 EUR-OCEANS Roland Wollast Prijs voor Wetenschappelijke Verdiensten gewonnen.
Hij zal de prijs in ontvangst nemen tijdens de algemene vergadering van het EUROCEANS Netwerk van 15 tot 18 maart in Barcelona. Gerhard Herndl is de eerste winnaar van deze eervolle Roland Wollast prijs.
Hoogleraar Gerhard Herndl is microbioloog en hoofd van de afdeling Biologische Oceanografie van het NIOZ. Het EUR-OCEANS Comité roemt zijn grote verdiensten op het gebied van de integratie van de fysica, de chemie en de biologie in het wetenschappelijk zeeonderzoek. Herndl richt zich met name op de diversiteit en de ecologische rol van micro-organismen als algen, bacteriën, oerbacteriën en dierlijk plankton in het voedselweb van de open oceanen. Hierbij slaagt hij er steeds weer in om nieuwe ecologische concepten, onderzoeksmethoden en -benaderingen met succes te in het veld introduceren. Ook is het rapport lovend over de leiderschapskwaliteiten van Herndl.
Herndl ontwierp bijvoorbeeld onlangs in nauwe samenwerking met de afdeling maritieme technologie van het NIOZ nieuwe meet- en bemonsteringsapparatuur voor de diepzee. Met dit apparaat kan de activiteit van diepzee micro-organismen worden onderzocht bij de zeer hoge druk en de lage temperatuur ter plaatse. Op vijf kilometer diepte op de oceaanbodem is de druk maar liefst vijfhonderd keer hoger dan aan het zeeoppervlak, terwijl de watertemperatuur er ongeveer twee tot drie graden Celsius is.
Uit metingen met de nieuwe apparatuur bleek dat kleine organismen in de open oceaan qua totale biomassa en activiteit veel belangrijker zijn dan grote organismen. Deze nieuwe inzichten zijn in belangrijke mate verkregen tijdens de wetenschappelijke zeegaande expedities TRANSAT, BADE en ARCHIMEDES met het NIOZ-onderzoekschip de Pelagia.
Het NWO-gebied Aard- en Levenswetenschappen maakte deze expedities financieel mogelijk.
EUR-OCEANS is het Europese Netwerk voor excellent onderzoek voor Ecosysteem Analyse van open oceanen. Dit netwerk wordt medegefinancierd door het zesde Kaderprogramma voor Onderzoek en Technologie ontwikkeling van de Europese Unie (FP6). Het netwerk bestaat uit meer dan 60 oceanografische instituten en universiteiten uit 25 landen.
EUR-OCEANS is gestart in januari 2005 en loopt tot december 2008.