'Weidse wolkenluchten, ruisende rietmoerassen'

De nieuwe gids Mooi Land van de Stichting Natuur en Milieu is ronduit lyrisch over het nationaal park Lauwersmeer, een gebied dat dankzij deze uitgave kan pronken met drie sterren. De schrijvers ervan putten zich uit in ronkende alliteraties om de schoonheid van dit deel van Noord-Nederland in woorden te vangen. Een schoonheid die weliswaar - zoals gemeld - nog wordt overtroffen door onder meer het met vijf sterren beloonde stroomdal van de Drentsche Aa.

"Weidse wolkenluchten, ruisende rietmoerassen en zilte zeewind imponeren je in de Lauwersmeer. Blinkend witte zeiltjes dobberen op het golvende water. Runderen en paarden sjouwen door dit enorme gebied, dat ongekend rijk is aan vogels. Je ziet hier dan ook geregeld snuiters gewapend met verrekijkers en telescopen. Hinderlijk zijn de autoweg door het gebied, het schietterrein Marnewaard en de drukte rond Lauwersoog. Maar op andere plekken hoor je alleen het geblaat van wat schapen op een dijk. In de Lauwersmeer wordt het 's nachts nog écht donker en tekent zich bij helder weer een schitterende sterrenhemel af."

Zo begint de beoordeling van het driesterren Lauwersmeergebied in de dinsdag gepresenteerde natuurgids Mooi Land. Een paradijs van zo'n 9000 hectare (waarvan zo'n 5000 hectare natuur) op de grens van Groningen en Friesland, daar waar vroeger de Lauwerszee het alleenrecht had.

Op de Oostvaardersplassen na is de Lauwersmeer het vogelrijkste kleimoeras van Nederland. De noordelijke parel staat in de toptien van de beste Nederlandse vogelgebieden, stelt Natuur en Milieu.

De nieuwe vogelkijkhut bij Ezumakeeg is de beste plek om in het Lauwersmeergebied zeldzame vogels te 'spotten', waaronder de roodhalsgans, de lachstern, de flamingo en de grote zilverreiger. Dat de hut ook toegankelijk is voor rolstoelers wordt in de gids 'heel bijzonder' genoemd. Het Lauwersmeergebied wordt beoordeeld als 'heel geschikt voor een dagje uit': "Je kunt er vogels kijken, wandelen, fietsen en varen. Er komen veel bijzondere planten en dieren voor. Het is aantrekkelijk en rustig, maar soms is er te veel geluidsoverlast door militaire oefeningen."

Voor meer informatie over het nationaal park verwijst de gids onder meer naar de website www.lauwersmeer.org. Het eeuwenoude wierdengebied Fivelingo ten noorden van Appingedam en Delfzijl heeft twee sterren gekregen. Romaanse kerkjes op eeuwenoude wierden, noemt de gids als een van de aantrekkelijkheden: "Een gaaf en oud cultuurlandschap dat uniek is in Nederland." Het Marnegebied - noordelijk van de lijn Zoutkamp-Winsum tot aan de kust - veroverde ook twee sterren. Eveneens dankzij een gaaf oud cultuurlandschap.

Het is volgens de gids een mooie omgeving om een dagje rond te fietsen. Als attracties worden de zeehondencrèche, huifkartochten vanuit het Waddencentrum in Pieterburen en wadlopen genoemd. "Je ziet hier luchten die zelfs Jacob van Ruysdael niet kon schilderen." Het Reitdiepgebied - waarvan het zuidelijke deel ligt in het nationaal landschap Middag-Humsterland - is ook beloond met twee sterren.

De schrijvers van de gids voeren aan dat dit oeroude stroomgebied van de Hunze (ontstaan vanaf 2700 jaar geleden) ook wel 'het Toscane van het Noorden' wordt genoemd. Het uitstekend bewaard gebleven - en ooit zeer welvarende - wierdenlandschap staat niet voor niets op de nominatie voor de Unesco-werelderfgoedlijst.

De gids: "Weidsheid en vette, dikke klei karakteriseren het rivierdal in een notendop. Je fietst er over slingerende dijken waarlangs de essen en iepen leunen op de wind. Je komt er door kleine, oude dorpen die als kleine heuvels oprijzen uit het vlakke land."

Geen sterren kregen het Zuidelijk Westerkwartier, het Dollardgebied en Westerwolde. Vanwege hun schoonheid worden deze Groninger regio's echter wel in de gids vermeld. Het Westerkwartier wordt geroemd om het door veel houtwallen 'intieme' coulissenlandschap. Ook noemen de samenstellers het enige Nederlandse 'blotevoetenpad' (www.blotevoetenpad.nl) bij Opende. De Dollardoever wordt aangeduid als 'vogelrijk brakwatergebied'. "Ga er vooral met laag water eens kijken: de diepe geulen zijn indrukwekkend", luidt het advies. Westerwolde wordt tenslotte 'een heerlijk stil, toeristisch behoorlijk onontdekt wandelgebied genoemd'.

Staatsbosbeheer aangenaam verrast door toekenning van drie sterren

De toekenning van drie sterren aan het Lauwersmeergebied heeft woordvoerder Bert Hummelen van Staatsbosbeheer, van oorsprong Zoutkamper, aangenaam verrast. "Wij zijn hier hartstikke blij mee. Het gebied verdient dit. Het is goed dat op deze manier aandacht wordt besteed aan de Lauwersmeer", zegt hij. "Michelinsterren zeggen bij restaurants iets over kwaliteit en genieten. Daar gaat het bij ons ook om en daarom spreken die drie sterren ons wel aan. Staatsbosbeheer wil onder meer natuurkwaliteit en kwaliteit voor de recreant", stelt Hummelen. Hij is niet bang voor een te grote toestroom van publiek als gevolg van de publiciteit rond het uitdelen van de Natuur en Milieu-sterren. Hum- melen: "Staatsbosbeheer werkt met zonering. Voor delen van gebieden die niet voor publiek kunnen worden opengesteld, gelden beperkingen. Maar waar wij bezoekers wel kunnen toelaten, is iedereen welkom. Van de gebieden van Staatsbosbeheer is dan ook landelijk 96 procent opengesteld."

Over wat hij zelf van het Lauwersmeergebied het mooiste vindt, kan Hummelen kort zijn. "De schaal en de weidsheid. Het gaat om in totaal 9000 hectare, waarvan 5000 hectare natuur." Campinghouder Piet Bos uit Lauwersoog is ook blij met de drie sterren. Deze vorm van aandacht ziet hij als louter positief.