Schelpdiervisserij wellicht verplaatst naar buitenland
Vorig jaar werd besloten om geen vergunningen voor mechanische kokkelvisserij in de Waddenzee meer te verlenen. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit stelde in het eindrapport van de evaluatie van het schelpdiervisserijbeleid in Nederland dat ‘geen afwenteling van problemen in het ene gebied naar andere gebieden’ mocht plaatsvinden. Volgens een groot aantal natuur- en milieuorganisaties in Nederland dreigt zo'n afwenteling nu toch te gebeuren. Omdat nog geen volledige sanering van de kokkelvisserij heeft plaats gevonden, bestaat de mogelijkheid dat een deel van die sector uitwijkt naar Mauritanië.
De afgelopen jaren werd veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de invloed van grootschalige schelpdiervisserij op de vogelstand in de Waddenzee. Het onderzoek bood een ruime basis om de weerstand van actiegroepen, natuurorganisaties en liefhebbers van de waddennatuur te ondersteunen. Al deze betrokkenen bleven dan ook fel tegenstander van deze vorm van kokkelvisserij. Veel tegenstanders vonden tevens dat de kokkelvisserij simpelweg, zonder verdere discussie en zonder schadevergoeding, moest worden afgeschaft.
Anderen zagen een goede gelegenheid ontstaan om in ons land duurzame kokkelvisserij te ontwikkelen. Als dat juridisch niet haalbaar zou zijn, is een goede saneringsregeling het enige alternatief. De vissers worden dan schadeloos gesteld en de schepen worden gesloopt of in elk geval voor de visserij onbruikbaar gemaakt. Sanering is dus niet alleen een vorm van fatsoenlijk beleid, maar voorkomt ook dat de schepen voor vergelijkbare activiteiten elders kunnen worden gebruikt.
Op dat moment was de beslissing over de kokkelvisserij een politieke kwestie geworden. Het leek erop dat de minister bereid was om zijn verantwoordelijkheid te nemen. Een heldere politieke uitspraak werd echter steeds weer uitgesteld. Door de commotie rond het uitstel raakten ook de uitkomsten van het wetenschappelijk onderzoek steeds meer op de achtergrond.
Het is niet duidelijk of iedereen er gewoon op heeft zitten wachten, maar de politiek haalde in elk geval opgelucht adem toen de Europese uitspraak tegen de schelpdiervisserij kwam. De voorstanders van het verbod zorgden voor juichende voorpagina's en journaalonderwerpen. De landelijke politiek zag zijn kans schoon om de sanering uit te stellen en zo het hele probleem op de vissers af te schuiven. Het leek alsof ook alle voorstanders van een verbod deze gang van zaken accepteerden, ze hadden immers al op korte termijn gewonnen!
Afgelopen vrijdag stond in de Volkskrant het bericht dat de firma Heiploeg, eigenaar van meer dan de helft van de kokkelvergunningen, de grootschalige schelpdiervisserij in Mauritanië wil voortzetten. De schade die het ecosysteem hierdoor oploopt, zoals aan schelpdieren en koralen op de zeebodem, kan onder meer gevolgen hebben voor de wadvogels die in Mauritanië overwinteren. Uitwijken naar het buitenland is een logische stap voor ondernemers en was vanaf het begin te voorzien door alle voorstanders van het verbod. Natuurbeschermers moeten belang blijven hechten aan het motto 'act local, think global' en niet aan het kortzichtige 'not in my backyard'. Alleen een goede saneringsregeling voldoet hieraan, politiek of geldgebrek zou hierbij niet de doorslag mogen geven.