Pas op voor dolfinarium Waddenzee

MARCEL DE JONG LC-redacteur in Den Haag

Ze krijgen minstens €20 miljoen per jaar om het wad nog mooier te maken en verlangen al naar dolfijnen. Bevordering van de werkgelegenheid in de waddenregio komt op het tweede plan. Waar de Tweede Kamer de verdeling graag anders zag, hebben de clubs die het meeste lawaai maakten gewonnen. Leuk, bruinvissen en dolfijnen terug in de Waddenzee. Een gratis te bezoeken dolfinarium, wie is daar op tegen? Op naar Zwarte Haan met emmertjes vis! Het klinkt prachtig, maar de praktijk kan stevig tegenvallen. Hoe het uit de hand kan lopen met natuurprojecten, blijkt op de grens van Overijssel en Friesland. Daar moest en zou de otter terugkeren.

Of de geïmporteerde diertjes daar zelf op zaten te wachten, is de vraag. De een na de ander heeft zich voor het doorgaande verkeer geworpen. De rest - hooguit een handvol - houdt zich angstwekkend schuil. Per koddig beestje dat er nog rondzwemt, is ongeveer €1 miljoen geïnvesteerd. Het zijn de duurste dieren van Nederland. Dit nooit weer.

Toch kan zich in het Waddengebied zomaar een herhaling voordoen. De natuurlobby is oppermachtig, blijkt bij de verdeling van het Waddenfonds. Er is de komende twintig jaar €800 miljoen te verdelen. Het geld komt beschikbaar uit extra waddengasbaten. Hoewel de milieuclubs de boringen verwerpen, profiteren ze graag van de lusten. Waar de Tweede Kamer het geld evenredig wilde verdelen over natuur en economie, kwamen inhalige vogel- en kokkelvrienden in verzet.

Liefst twee keer overhandigden ze minister Sybilla Dekker hun boekje 'Het tij gekeerd'. Daarin noodkreten die duidelijk moeten maken hoe ernstig het gesteld is met de binnenzee. Een aangetast natuurgebied, een ongezond ecosysteem, veerkracht ernstig verzwakt, leeggeroofd, kale vlakten, achterstallig onderhoud.

Bij die omschrijving verwacht je foto's van uitgehongerde dieren die bij bosjes aanspoelen, woestijnduinen, brandnetels en wegrottende walbeschoeiing. Maar de plaatjes in het herstelplan - met pleidooi voor terugkeer van bruinvis en dolfijn - vormen juist een groot contrast met de tekst. Dekker noemde de foto's ,,prachtig''. Schitterende vergezichten, ondergaande zonnen, bijzondere en talrijke vogels, begroeide duinen en groene kwelders. Ze geven aan hoe mooi het Waddengebied is. Met de aantasting en het achterstallig onderhoud valt het zo te zien wel mee.

Toch liet de ministerraad zich vrijdag bij de besluitvorming door de tekst leiden en niet door de foto's. De fondsverdeling zoals de Kamer die wenste en die al een jaar geleden door minister Cees Veerman van natuur was toegezegd, is van tafel. Inclusief de uitkoopsom voor de kokkelvisserij gaat tweederde tot driekwart van de €800 miljoen naar de natuur. De uitgebannen kokkelvissers wisten hun genoegdoening via de Tweede Kamer te verhogen.

De grote verliezer in de strijd om het waddengeld is de economische sector. In een week tijd liep hun aandeel met minstens €150 miljoen terug. Waar de natuurclubs met prachtige boekjes kwamen en ook de kokkelaars stevig lobbyden, was er vrijwel niemand uit het Noorden die het even krachtig voor de bevordering van de werkgelegenheid opnam. Friesland maakte zich vorig jaar wel druk om het behoud van Langman-gelden en probeert creatief elk dubbeltje uit de energieaandelen te persen. Maar de provincie zwijgt als het gaat om de waddengasbaten.

Die stilte maakt het voor het kabinet wel erg makkelijk de wens van de Kamer te negeren. De regio krijgt binnenkort nog een herkansing als het Waddenfonds ter bespreking voorligt in het parlement. Anders is het een klinkende zege voor de best georganiseerde belangenbehartigers. Het is in dat geval te hopen dat iemand de natuurorganisaties in toom houdt, zodat ze niet te zeer symbolen als dolfijnen najagen. Want een nieuw peperduur otterdrama helpt niemand.