Weg komt vrij voor extra gaswinning in Waddenzee

De discussie over de toekomst van het waddengebied, die al jaren sleept, werd donderdag opgepookt door de adviesgroep-Meijer. Die naar oud-PvdA-voorman Meijer vernoemde groep presenteerde een lang verwacht, maar goeddeels uitgelekt rapport, "Ruimte voor de Wadden".

De opstellers zijn onder strikte voorwaarden voorstander van extra gaswinning vanaf de vaste wal. "Economische activiteiten in de Waddenzee moeten worden beoordeeld in het perspectief van 'voorrang voor de natuur'. Dat wil zeggen dat zij moeten opereren binnen strikte natuurgrenzen."

Voor de kokkelvissers is dat nu onhaalbaar, constateert de adviesgroep. Mits gebonden aan grenswaarden ziet zij daarentegen geen ecologische bezwaren tegen het winnen van gas.

De verwachte gasbaten, oplopend van 2,5 miljard tot 9,5 miljard euro, wil Meijer steken in het waddengebied en de noordelijke provincies. Investeringen in de natuur vergen ongeveer 500 miljoen euro, die in duurzame ontwikkeling van het Noorden 250 tot 350 miljoen.

Politiek Den Haag is nu aan zet. Volgens de meest betrokken ministers wil het kabinet, dat de adviesgroep vorig najaar instelde, voor de zomer knopen doorhakken. Het wordt volgens hen hoog tijd dat keuzes worden gemaakt.

D66-minister Brinkhorst (Economische Zaken) hekelde de "onmacht" waaraan het tweede kabinet-Kok, dat onder druk van een afhoudende Kamer in 1999 een stop op gaswinning afkondigde, ten onder ging.

VVD-collega Dekker (VROM) liet ruimte voor een ja tegen gaswinning met een pleidooi voor een "robuust" beleid, waarbij de Waddenzee "niet op slot mag". Minister Veerman van Landbouw gaf daarentegen de kokkelvissers weinig hoop. Het menselijke medegebruik van de Waddenzee is "slechts mogelijk binnen de gestelde kaders".

In de Tweede Kamer is het CDA volgens fractiewoordvoerder Atsma niet meer voorstander van de productiestop, maar wil de partij "met de hand op de kraan" gaswinning toestaan. Alleen bij onderzoeksboringen zou nog pas op de plaats moeten worden gemaakt. Omdat de VVD en LPF geen been zien in extra gaswinning, is dankzij die ommezwaai van het CDA een Kamermeerderheid verzekerd. Ook coalitiepartner D66 lijkt om. Volgens Kamerlid Van der Ham staat D66 open in de discussie over gaswinning.

Daarmee lijken de PvdA en GroenLinks een verloren strijd te voeren. Zij zijn onveranderd tegen gaswinning. Er zijn geen nieuwe feiten aangedragen over de risico's. Bij twijfel over schade, niet doen, stelde PvdA'er Samsom. Ook GroenLinks koestert dit voorzorgsbeginsel. De SP vindt het groene licht voor gaswinning prematuur en wil eerst een natuurontwikkelingsplan.

De kokkelvissers lijken het pleit in de Kamer te hebben verloren. Hun belangenbehartiers reageerden boos omdat de sector de nek wordt omgedraaid. De schadelijke mechanische kokkelvisserij moet zo snel mogelijk stoppen, stelde D66'er Van der Ham.

CDA-collega Atsma gunt net als degroep-Meijer de sector tijd om over te schakelen naar een milieuvriendelijker productiemethode, maar gelooft daar niet echt in. De aanhoudende procedures tegen de kokkelvissers beschreef hij als het zwaard van Damocles.

Terwijl de natuur- en milieuorganisaties protest aantekenden tegen de aanbevelingen, reageerde de NAM tevreden. Directeur Platenkamp sprak van een doorbraak. Volgens hem heeft de groep-Meijer "eenduidig en objectief" vastgesteld dat gaswinning geen nadelige gevolgen heeft voor natuur en milieu. "Wij willen geen schade aanrichten op de plekken waar wij werken."

Positief reageerden ook de vijf waddeneilanden. Voorzitter Verhoeven van het Overlegorgaan Waddeneilanden stelde dat het belangrijk is naar de feiten te kijken en emoties buitenspel te zetten. "En dat is in dit rapport gedaan." Gedeputeerde Staten van Groningen willen de gaskraan echter niet opendraaien.

Economische motieven lijken leidend te zijn, stelde CDA-gedeputeerde Bleker. Zijn Friese collega's hielden hun kruit droog.