Toekomstvisie Waddenzee in de tijd terug
DEN HAAG
De adviesgroep-Meijer heeft geen bezwaren tegen gaswinning onder de Waddenzee, maar is wel tegen de kokkelvisserij in de huidige vorm. Politiek Den Haag is nu opnieuw aan zet. De vorige eeuw brak menig politicus zijn hoofd erover. Een korte terugblik:
Tien jaar na de ontdekking van de gasvoorraden bij Slochteren (Groningen) in 1959 krijgt de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) toestemming op Ameland gasvoorraden te ontwikkelen. In de drie jaar daarna krijgen Elf Petroland, tegenwoordig Total, alsmede Mobil de exploitatierechten voor gasvelden in de Waddenzee.
In 1984 sluiten overheid en mijnbouwmaatschappijen een 'herenakkoord' tot 1994 geen gasboringen en -winning te plegen.
Maar gaswinning mag hier en daar doorgaan; dat scheelt het toenmalige kabinet-Lubbers schadeclaims. De NAM haalt gas uit velden oostelijk van Ameland. Total exploiteert het veld Zuidwal tussen Harlingen en Vlieland. Onder de Noord-Friese kust gebeurt dat in het Blija-veld.
In 1994 worden overheid en mijnbouwmaatschappijen het eens over proefboringen in de Waddenzee. Productie is uitgesloten, tenzij vanaf de wal en vanaf platforms buiten de Waddenzee. Op zee zijn installaties taboe. De Waddenvereniging en acht andere milieuorganisaties tekenen beroep aan bij de Raad van State, die een verzoek tot opschorting van dat besluit in 1996 afwijst.
In 1999 barst in het kabinet-Kok een conflict uit. PvdA-minister Pronk (Milieu) wil een einde aan de eeuwigdurende toestemming voor de oliemaatschappijen, tot groot verzet van VVD-collega Jorritsma (Economische Zaken). Premier Kok probeert het ene na het andere compromis. Een groepje van zeven onafhankelijke deskundigen bekijkt de mogelijke gevolgen van het boren naar gas, maar slaagt niet in een eensluidend advies. Het kabinet hakt de knoop door: er mag voorlopig geen gas gewonnen worden zolang geen zekerheid is dat er geen onherstelbare schade voor het milieu optreedt.
Het tweede kabinet-Balkenende neemt in 2003 in het regeerakkoord op dat voor boren in de Waddenzee een moratorium of stop geldt. Verder staat er in dat wordt gestreefd naar een verder moratorium van tien jaar. Het woord gaswinning valt niet.