Niet te keren: een boortoren op het wad
In de Waddenzee staat weer een boortoren, ondanks beloftes van de beide kabinetten Balkenende dat dit nooit zou gebeuren. Het is een even hoge toren als Paars- 2 met hulp van de Raad van State in 2002 verbood. De
Waddenvereniging heeft nu niet eens geprotesteerd. Hoe kan dit?
Door Marcel de Jong
HARLINGEN
Het booreiland tussen Harlingen en Vlieland is vanaf de vaste wal alleen bij
helder weer te zien. Wie het echt wil bewonderen, moet de veerboot nemen en de blik op het westen richten. Goed zichtbaar of niet, zo'n toren midden in
zee zou er nooit meer komen, meldt het regeerakkoord van 2002 en 2003:
"Boren naar gas in de Waddenzee is niet toegestaan."
Eitje voor de Waddenvereniging om de installatie met de regeerakkoorden in
de hand via de bekende weg bij de Raad van State te bestrijden. Maar zo gaat het deze keer niet. Directeur Hans Revier van de milieuclub moet pijnlijk
toekijken hoe boorplatform Ensco 72 de komende maanden 90 meter boven het water uitsteekt. In 2002 was Paars- 2 de grote medestander van de
milieubeweging in de strijd tegen gasboringen in en zelfs rond het wad. De
Nederlandse Aardoliemaatschappij (NAM) wilde toen met een toren van Ensco
72- formaat in de Noordzee boven Rottumeroog naar gas speuren.
Staatssecretaris Geke Faber van natuur hield het tegen. Ook al zou het
platform er maar tijdelijk staan, het zou het zicht op het wad te zeer
verstoren. Ze kreeg gelijk van de Raad van State. De waddenvrienden ervaren het huidige kabinet als tegenstander. Het kiest de kant van de
oliemaatschappijen. Waarbij boringen in zee taboe zijn en winning alleen
schuin vanaf de vaste wal mag (bij Paesens- Moddergat en Lauwersoog). Dat de regering het booreiland desalniettemin toelaat, komt doordat er geen andere keuze is. De juridische strijd daarover is al tussen 1982 en 1985 gevoerd.
De Waddenvereniging verloor de slag om gasboorders te weren. Petroland mocht zijn gang gaan in het gasveld Zuidwal tussen Harlingen en Vlieland en kreeg toestemming later putten bij te boren als dat nodig was. Dat moment is nu aangebroken. Er zijn vergunningen verstrekt voor de installatie. Die vallen vrijwel allemaal onder het soepele regime van twintig jaar terug. De
zichthinder die Faber tegen de NAM aanvoerde, speelde toen geen rol. Aan die eis hoeft de nieuwe boortoren niet te voldoen. Niet alleen de
verantwoordelijke ministers snappen dat, ook de Waddenvereniging kan dit
aspect niet bij de rechter gebruiken.
Op andere punten bleek dat de waddenclub eveneens tevergeefs zou strijden.
"Het is een gat in de wet", zegt Revier. "We kunnen er niets tegen doen."
Het enige onderdeel waar bezwaar tegen te maken was, betrof het uitbaggeren van een stukje vaargeul. Revier: "Maar daarvan wisten we zelf ook dat het geen blijvende schade zou veroorzaken." Conclusie: protest tegen het verwerpelijke boren had deze keer geen zin.
Revier noemt de gang van zaken "absoluut wrang" maar ziet voordelen. Als dit booreiland weg is, zijn er geen nieuwe platformen in zee te verwachten. Maar wel direct aan de rand op de vaste wal, waar de regering schuine
proefboringen naar waddengas voor mogelijk houdt. De komende maanden kunnen bezoekers van het waddengebied zien hoe hinderlijk aanwezig zo'n boortoren is, meent Revier. Dit kan het verzet tegen installaties in de kuststrook stimuleren. Tegen die nieuwe stellages valt weer ouderwets te strijden bij de rechter.
Dat de Ensco 72 niet voor iedereen goed zichtbaar is, maakt volgens Tweede-
Kamerlid Diederik Samsom (PvdA) niet uit. "De toren is illustratief voor het
verschil tussen woorden en daden. Het kabinet zegt in juni nog dat er geen
nieuwe torens in zee komen, nu staat er al een. Wat kunnen we nog meer
verwachten? Het gaat mij niet om oude of nieuwe boringen, het gaat mij om
het wad. Als je het wad echt wilt beschermen, kun je net als in 2002 dit
soort dingen tegenhouden. Die mentaliteit is er nu duidelijk niet."